خلاصة:
در نیمه اول قرن بیستم با ترجمه ادب قدیم فارسی، نخستین گامهای معرفی شعر و ادب فارسی به جهان عرب برداشته شد و در اندک زمانی شعرهای شاعران بزرگی چون فردوسی، مولوی، حافظ، سعدی، عطار، نظامی و خیام به زبان عربی نیز ترجمه و منتشر شد، زان پس، مترجمان عربی روی به سوی ترجمه ادبیات معاصر فارسی نهادند. با توجه به این که شناسایی روند ترجمه ادبیات فارسی در دوره معاصر، بیانگر چگونگی عملکرد مترجمان و نمایانگر چالشها و راهکارهای ترجمه ادبیات معاصر فارسی برای حضور در عرصه جهانی است، پژوهش حاضر بر آن است که با تکیه بر روش توصیفی، جریان ترجمه شعر معاصر فارسی به زبان عربی را مورد کاوش و بررسی قرار دهد تا بدین وسیله بستر ارتباطات ادبی و فرهنگی بین دو زبان همچون سابق فراهم شود. یافتههای این پژوهش بیانگر آن است که شعر معاصر فارسی در سال 1329هـ.ش با ترجمه دیوان «پیام مشرق» توسط عبد الوهاب عزام به جهان عرب راه یافت. از سال 1379هـ.ش روند ترجمه شعر سرعت گرفت و در سالهای 1384هـ.ش تا 1388هـ.ش آثار بسیاری ترجمه و به جهان عرب ارائه شد؛ البته وضعیت ترجمه شعر در سالهای اخیر با ضعف و رکود همراه شده است که توجه و تلاش دانشگاهها، مراکز فرهنگی و مؤسسات نشر آثار را میطلبد تا به حمایت مترجمان همت گمارند و به ترجمه ادبیات فارسی، بیشتر توجه کنند.
ملخص الجهاز:
محمد علاءالدين منصور، استاد زبان هاي شرقي دانشگاه قاهره زيرنظر جابر عصفور، ديوان امام خميني (ره ) را باعنوان ديوان الإمام الخميني و در سه بخش غزل ، رباعي و قصيده ترجمه کرد و سپس اين اثر ازسوي انتشارات المجلس الأعلي للثقافه ، ضمن المشروع القومي للترجمه (طرح ملي ترجمه ) در ٢٧٠ صفحه در مصر چاپ شد.
انتشارات المجلس الأعلي للثقافۀ قاهره نيز در همين سال ، کتاب فن الرباعي: مختارات من الرباعيات الفارسيه را که گزيده اي از رباعيهاي شاعران فارسيزبان قديم و معاصراست و کتاب مختارات من الشعر الفارسي الحديث را که گزيده اي از شعر فارسي معاصراست ، با ترجمۀ محمد نورالدين عبدالمنعم چاپ کرد.
درميان آثاري که پژوهشگران عرب درزمينۀ ادبيات فارسي معاصر تأليف کرده اند، شواهد بسياري از ترجمۀ اشعار شاعران معاصر نيز ديده ميشود؛ مانند کتاب الشعر الفارسي الحديث ، اثر ابراهيم الدسوقي شتا، استاد بخش زبان هاي شرقي دانشگاه قاهره که در آن ، تاريخ تحول شعر فارسي بررسي و نمونه هايي از اشعار شاعران سهيم در اين تحول به خوانندگان عربيزبان پيشکش شده است .
غسان حمدان گزيده اي از اشعار فروغ فرخ زاد را که برگرفته از دو دفتر اخير وي، يعني «تولدي ديگر» و «ايمان بياوريم به آغاز فصل سرد» است ، باعنوان وحده الصوت يبقي ترجمه کرد و اين اثر ازسوي انتشارات دار المدي در ١٥٠ صفحه در دمشق چاپ شد (www.
موسي بيدج کتاب شعر امروز ايران را باعنوان مختارات من الشعر الإيراني الحديث ، شامل گزيده اي از اشعار ٢٦ تن از شاعران ايران معاصر ترجمه و با همکاري انتشارات المجلس الوطني للثقافۀ و الفنون و الآداب در کويت چاپ کرد.