Abstract:
رشد شتابان شهرها طی دهه های اخیر و دگرگونیهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن ها، موجب مشکل های عدیده ای مانند شکل گیری سکونتگاه های غیر رسمی و به تبع آن ، پیشیگرفتن نیازها از امکانات موجود در شهرهای مختلف شده است . در شهر ابهر، گرایش به شهرنشینی و زندگی در شهر، با تفاوت در میزان درآمد و پایگاه اجتماعی و اقتصادی افراد همراه بوده است . این موضوع در اکولوژی اجتماعی شهر با مشخصه های کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و... با تمرکز بر مسائل ناشی از فقر در بخش حسین آباد شهر همراه شده و سبب ایجاد الگوی توسعه ناپایداری در سازمان فضایی شده است که یکی از نمودهای کالبدی آن ، شکل گیری سکونتگاه های غیر رسمی در ابهر است . هدف مقاله حاضر، بررسی وضعیت سکونتگاه های غیر رسمی در شهر ابهر (محله حسین آباد) و ارائه راهکارهای مناسب برای توانمندسازی آن است . روش پژوهش ، پیمایشی و از نوع همبستگی ، دامنه آن خرد و از نظر وسعت ، ژرفانگر است . برای تجزیه و تحلیل داده ها، از مدل تلفیقی AHP–SWOT بهره گرفته شده است . برای این منظور، مدل مذکور در چهار مرحله ١. ارزیابی عوامل راهبرد درونی و بیرونی محله ، ٢. انجام مقایسه دودویی گروه ها، ٣. تدوین راهبردهای چهارگانه SWOT و ٤. اولویت بندی راهبردها با استفاده از ماتریس QSPM به صورت سلسله مراتبی اجرا شده است . مطابق نتایج پژوهش در عوامل داخلی ، امتیاز کل ضعف ها (٠.٤٣٥) نسبت به قوت ها (٠.١٥٦) در سطح بالایی قرار دارد که نشان دهندة برتری و غالب بودن ضعف ها بر قوت هاست . در مقابل ، در عوامل خارجی ، فرصت ها با امتیاز کلی ٠.٣٠٨ نسبت به تهدیدها با امتیاز ٠.١٠١، در وضعیت بهتری قرار دارند. یافته های پژوهش ، بیانگر میل جمعیت ساکن به مشارکت کامل برای ساماندهی محله است . درنهایت ، الگوی مطلوب برای توانمندسازی محله حسین آباد، شهر ابهر ارائه شده و راهکارهای ترکیبی پیشنهاد شده است
Machine summary:
"ماتریس IFE محلۀ حسین آباد، شهر ابهر گروه عوامل S١- دسترسی مناسب به راههای ارتباطی داخل شهر S٢- قرارگرفت در طرح توسعة فاضلب شهری S٣- اختصاص مرکز محله، برای فعالیت اقتصادی قوتها S٤- وجود اقدامهای خودیارانهای ساکنان ، در بهسازی و نوسازی واحدهای مسکونی در بخشهایی از محله ها S٥- برخورداری از ساختار سنی جمعیت جوان S٦- بالبودن سنخیت فرهندی و اجتماعی در سطح محله ها S- بالبودن تمایل خانوارهای محله برای بهسازی و نوسازی مسک W١- جمعآوری نامناسب آبهای سطحی و پسابهای خاندی )بیش از ٨٥ درصد( W٢- استفاده از مصالح نامتعارف )کمدوام( در واحدهای مسکونی W٣- وجود آبگرفتدی واحدهای مسکونی در بخش مرکزی محله W٤- انباشت پسماندهای خاندی ، ساختمانی و کارگاهی در فضاهای خالی از کاربرد و کنار جداول و...
٣. تدوین راهبردهای چهارگانۀ SWOT SO١- ایجاد کاربریهای مناسب و سازگار با ارتباطی منطقی و تنداتنگ به منظور د تیابی به محله هایی سرزنده، پویا، پرتحرک و فعال SO٢- به کارگیری مبانی طر های شهری به سوی مردمیشدن و انطباق با خواستهای جامعة مدنی ST١-ارتقای کیتیف محیط زیست محله، از طریق ساماندهی و توسعة فضاهای سبز و پار ها ST٢- بالبردن کیفیت زندگی محله ها از طریق تزریق امکانات زیستی و خدمات مورد نیاز زندگی ساکنان آنها ST٣- ایجاد زمینةفعالیت و اشتغال جمعیت جوان محله در جهت کاهش فقر و آسی های اجتماعی WO١- به کارگیری تفکرهای اصلحگرا و توسعة از پای به بال در مدیریت شهری برای بهسازی و نوسازی مسک محله WO٢- بهینهسازی مدیریت پسماندها و بازیافت زبالهها، به ویاه پسماندهای خطرناک WT١- تأکید بر تکمیل تأسیسات و شبکههای جمعآوری فاضلب محله WT٢- تشویق ساکنان و رفع موانع قانونی و نهادی موجود برای بهسازی و نوسازی واحدهای مسکونی محله WT٣- جلوگیری از برخوردهای سلیقهای و گزینشی در محله ها و تضمی حقوق شهرنشینی و شهروندی آنان WT٤- پیشدیری از افزایش روزافزون اشتغال در بخشهای غیر رسمی و خدمات )غیر مولد( محله ٤."