Abstract:
بنادر از عوامل تسریع کنندة فرایند توسعه اقتصاد ملی . منطق ای و محلی هستند و نقش تعیین کنند ای در سازم دهی به فضای ملی دارند. درواقع ، هر منطقه جغرافیایی مزیت های متفاوت جغرافیایی و محیطی برای توسعه دارد و همین امر سبب نابرابری در پیشرفت کشورها شده است . امکان دسترسی به آب های آزاد و ارتباط با بندرگاه های بزرگ ، همواره از عوامل مهم و اثرگذار در احیا و رشد تجاری کشورها بوده است . همچنین شرایط اقتصادی بنادر به گونه ای است که اغلب آن ها به دنبال دستیابی به جایگاهی رقابتی در سطح بین الملل هستند، ا ا در این میان باید به نقش بنادر در توسعه داخلی و توسعه منطقه ای نیز توجه کرد. هدف از این پژوهش ، ارزیابی و شناخت بنادر دریای خزر برای توسعه این منطقه است . پس از بررسیهای کلی و مقایسه معیارهای مورد بررسی، از میان بنادر شمال کشور که در محدودة دریای خزر واقع شده اند، سه بندر انزلی در استان گیلان و نوشهر و امیرآباد در استان مازندران ، با توجه به ویژگی ها، برای انجام این پژوهش انتخاب شدند. این پژوهش ، توصیفی- تحلیلی است و با استفاده از منابع اسنادی و همچنین بهره گیری از مدل AHP انجام شده است . نتایج حاصل از یافته های تحقیق نشان میدهد که بندر انزلی در میان سه بندر مورد مقایسه ، به لحاظ معیارهای مورد بررسی ، در مرتبه اول اهمیت قرار دارد. به همین سبب ، به عنوان مناسب ترین بندر برای توسعه منطقه شمال کشور انتخاب شد.
Machine summary:
"پس از بررسیهای کلی و مقایسۀ معیارهای مورد بررسی، از میان بنادر شمال کشور که در محدودة دریای خزر واقع شده اند، سه بندر انزلی در استان گیلان و نوشهر و امیرآباد در استان مازندران ، با توجه به ویژگی ها، برای انجام این پژوهش انتخاب شدند.
از آنجاکه هدف ای پاوهش، شناسایی مزیت نسبی برای توسعة منطقهای است، از میان بنادر شمال کشور، سه بندر نوشهر، انزلی و امیرآباد، با توجه به عملکردشان در منطقه انتخاب شدند و درنهایت، یک بندر بهعنوان مناسبتری و دارای بیشتری پتانسیل توسعه در منطقه، با استفاده از مدل تحلیل چندمعیارٔە AHP شناسایی شد.
مجموع واردات غیر نفتی )m( منبع : ندارندگان در مرحلة اول، سه معیار موقعیت مکانی )با زیرمعیارهای فاصله تا تهران و فاصله تا اولی فرودگاه(، تجهیزات )با زیرمعیارهای جمع تعداد تجهیزات خشکی، جمع تعداد تجهیزات دریایی، مساحت محوطه، مساحت انبارهای مسقف( و عملکرد )با زیرمعیارهای تردد شناورهای بالی هزار ت ، تعداد کشتیهای وارده، مجموع صادرات غیر نفتی، مجموع واردات غیر نفتی( برای گزینهها )بنادر نوشهر، انزلی و امیرآباد( درنظر گرفته شده و در مرحلة بعد، به تعیی ضریب اهمیت معیارها و زیرمعیارها پرداخته شده است.
در ابتدا با بررسی همهجانبة تمامی بندرهای شمالی در هر سه استان مازندران، گیلن و گلستان، عملکرد اقتصادی آنها بررسی شد که از ای میان، سه بندر انزلی، نوشهر و امیرآباد )واقع در بهشهر( بهدلیل ویاگیهای مکانی، موقعیتی و نیز تجهیزات و امکانات موجود در ای سه بندر، بر سایر بنادر شمال ترجیح داده شدند و در مرحلة بعد با تعیی زیرمعیارهای مناسب، ماتریس دادههای خام هریک از معیارها در محدودٔە مورد مطالعه تعریف شد."