Abstract:
فضای سبز به عنوان یکی از کاربری های فضای شهری جایگاه مهمی در تعدیل و تصفیة هوا و گذران اوقـات فراغت و نیز زیباسازی منظر شهری دارد. امروزه در شهرها کارکرد فضای سـبز شـهری بخـش جـدایی ناپـذیر از مجموعة شهرها تلقی می شود. پیامدهای توسعة شهر و پیچیدگی های معضلات زیست محیطـی آنهـا موجودیـت فضای سبز و گسترش آن را برای همیشه اجتناب ناپذیر کرده است . در این میان توجه به تعادل فضایی در پراکنش و توزیع پارک های شهری به عنوان بخش مهمی از فضای سبز شهری به ویژه در شـهرهای بـزرگ ضـرورت دارد. در این پژوهش سعی شده است تحلیلی از وضعیت پراکندگی و توزیع کاربری فضای سـبز شـهری بـا تاکیـد بـر پارک های شهری در مناطق ١٢ گانة شهر کرج با استفاده از نرم افزار ArcGIS انجام شود. ایـن پـژوهش از نـوع توصیفی – تحلیلی بوده و در آن از روش کتابخانه ای و اسنادی برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است . به ایـن منظور ابتدا با توجه به منابع آمـاری موجـود از جملـه جمعیـت و مسـاحت پـارک هـای شـهری و بـا توجـه بـه استانداردهای موجود در منابع مختلف ، استخراج و سرانه های انواع پارک های شهری در مناطق ١٢ گانه ، نسبت به هم و نسبت به استانداردهای موجود سنجیده شده اند. نتایج حاصله از تحلیل وضعیت توزیع پارک های شهری در مناطق ١٢ گانة شهر کرج نشان از عدم تعادل در توزیع و پراکنش این پارک هـا نسـبت بـه جمعیـت منـاطق دارد. منطقة ١١ و ٨ دارای سرانة مناسب و مناطق دیگر دارای کمبود در سرانه و مساحت و همچنـین توزیـع نامتعـادل پارک های شهری هستند. نتایج مدل تاپسیس نیز نشانگر رتبة بالای مناطق ١١ و ٨ در برخـورداری از پـارک هـای شهری می باشد.
Machine summary:
"در این پژوهش سعی شده است تحلیلی از وضعیت پراکندگی و توزیع کاربری فضای سـبز شـهری بـا تاکیـد بـر پارک های شهری در مناطق ١٢ گانة شهر کرج با استفاده از نرم افزار ArcGIS انجام شود.
لذا در این پژوهش سعی شده است تا یک دید فضایی از وضعیت موجود فضای سبز شهری در مناطق دوازده گانة شهر کرج با توجه به جمعیت این مناطق و محاسبة سرانه و سطح اشغال کاربری فضای سبز به ویژه پارک های شهری انجام شود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ١- محدوده و حریم مناطق ١٢ گانة شهر کرج (ماخذ: شهرداری کرج ، ١٣٩٢) ٣- بحث به طور کلی فضای سبز شهری یکی از اصول اساسی در برنامه ریزی شهر سالم می باشد که برای کنترل و کاهش آلودگی های زیست محیطی نیز کاربرد دارد (عسگری و همکاران ، ١٣٩١: ١٩٦).
جدول ٨- پارک های عمومی شهر کرج به تفکیک مناطق و مساحت تا پایان سال ١٣٩٢ (مساحت به متر مربع ) منطقه کمتر از ١٠٠٠ از ١٠٠٠ تا ٥٠٠٠ از٥٠٠٠ تا ١٠٠٠٠ از١٠٠٠٠تا ١٠٠٠٠٠ بیش از ١٠٠٠٠٠ (به تصویر صفحه مراجعه شود) (ماخذ: شهرداری کرج و سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری کرج ، ١٣٩٠) در جدول (٨)، سلسله مراتب پارک های شهری به تفکیک مناطق ١٢ گانة شهر کرج اشاره شده است .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٥- پهنه بندی مناطق ١٢ گانة کرج بر اساس میزان مساحت پارک های ناحیه ای و منطقه ای ٤- نتیجه گیری امروزه با توجه به رشد شهرها و مشکلات مربوط به توسعة همه جانبه آنها لزوم توجه به برنامه ریزی و مدیریت بهینة شهری ضروری تر شده است ."