Abstract:
موضوع مدیریت بهینۀ دریای خزر، برای گسترش منابع با هدف پایداری و بهرهوری صلحآمیز و مشارکتی و نیز کاهش تنشهای سیاسی و ایجاد امنیت پایدار با توجه به تعارضات موجود، مهمترین مسئلۀ پیشرو در این حوزه است. مسئله این است که با توجه به شرایط کنونی دریای خزر برای ایجاد همگرایی و تفاهم بین کشورهای ساحلی در مورد ادارۀ اصولی دریاچه، راهبردهایی برای مدیریت دریای خزر میتوانند مناسب باشند. بنابراین با هدف ارائۀ یک رویکرد تصمیمگیری با چندمعیار در این زمینه با بررسی ادبیات و یافتههای پژوهش و با نظر پژوهشگران در حوزۀ مورد مطالعه با روش اسدبلیواُتی، 8 نقطۀ قوت، 4 نقطۀ ضعف، 5 فرصت و 5 تهدید شناسایی و همچنین 10 راهبرد مناسب و کاربردی ارائه شد و سرانجام این راهبردها با استفاده از روش ایانپی و با شرایط قطعیتنداشتن بهصورت فازی رتبهبندی شدند. روش این نوشتار، ترکیبی (توصیفی- تحلیلی و پیمایشی) و روش حل مسائل از نوع تصمیمگیری چندمعیاره است. نتیجههای بهدستآمده از پرسشنامۀ مقایسههای زوجی نشان میدهد که راهبرد «بهکارگیری رویکرد مدیریت سیستمی و اشتراکی منابع دریا از سوی همۀ دولتهای ساحلی و تمرکز بر رهیافت چندجانبهگرایی به ترتیب در رتبۀ اول و دوم و سایر راهبردها در رتبههای بعدی قرار گرفتند.
Optimal management of Caspian Sea to reach sustainability and a cooperative peaceful use of resources is one of the most important issues in the region. This can help reduce political tensions and create a long-lasting security in considering the conflicts. The solution will be management strategies of Caspian Sea with its present status quo to reach cooperation between coastal states. To offer a multi-criteria decision method by reviewing the literature and research findings، we used SWOT method by consulting with experts and identified 8 strengths، 4 weaknesses، 5 opportunities، and 5 threats. The 10 best strategies were developed were by ANP method and uncertainty conditions. They were ranked by fuzzy. The approach applied in this research is a combination of cross-sectional and survey methods. The comparison of the questionnaire reveals that the suitable strategy is “systematic and shared resources management by the coastal states” and the second one is “focus on multilateralism”.