Abstract:
گردشگری فرهنگی یا میراثی، ابزاری از توسعه اقتصادی است که از طریق جذب بازدیدکنندگان از خارج از جامعه میزبان بهسمت جاذبه های تاریخی و میراثی مقصد، به رشد اقتصادی منجر می شود. هدف از این پژوهش، بررسی نقش جاذبه های فرهنگی در توسعه گردشگری در شهر یزد است. نوع پژوهش کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل 384 گردشگر داخلی در سال 1393 براساس نمونه گیری کوکران است. برایتجزیه و تحلیل میزان اثرگذاری شاخص های مختلف در توسعه گردشگری فرهنگی، از مدل تحلیل شبکه (ANP) و بهمنظور تدوین برنامه ریزی راهبردی، از مدل برنامه ریزیSWOT استفاده شده است. مطابق بررسی های آماری، در سال 1390 در حدود 1،244،048 گردشگر وارد استان شده اند که 92 درصد از آنها، یعنی در حدود 1،144،524 گردشگر از آثار تاریخی- فرهنگی شهر یزد بازدید کرده اند. 1/43 درصد از این گردشگران، با اماکن تاریخی و گردشگری این شهر آشنایی کامل داشته اند که این امر، بیانگر تبلیغات موثر در این حوزه است. همچنین یافته های تحلیلی براساس مدل تحلیل شبکه نشان می دهد شاخص های ظرفیت های گردشگری فرهنگی با مقدار 124/0 و رضایتمندی گردشگران با 116/0، عامل بسیار مهمی در افزایش رونق گردشگری فرهنگی در شهر یزد است. در این راستا، امضای تفاهم نامه همکاری بین استان های همجوار، سرمایه گذاری در بخش میراث مادی فرهنگی،بازسازی و احیای مراکز تاریخی وهمکاری با مراکز دانشگاهی، بیشترین تاثیر را در رونق جاذبه های گردشگری فرهنگی شهر یزد دارد.
Machine summary:
تحلیلی بر نقش جاذبه های میراث فرهنگی در توسعه و جذب گردشگری شهری در ایران مرکزی (مطالعۀ موردی: شهر یزد) سیدمحمد زارع اشکذری *- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور تهران محسن سقایی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور اصفهان میرنجف موسوی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه ارومیه رضا مختاری ملک آبادی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور اصفهان پذیرش مقاله : ١٣٩٣/٠٥/٠٦ تأیید نهایی: ١٣٩٣/١١/٢٠ چکیده گردشگری فرهنگی یا میراثی، ابزاری از توسعۀ اقتصادی است که از طریق جذب بازدیدکنندگان از خارج از جامعۀ میزبان به سمت جاذبه های تاریخی و میراثی مقصد، به رشد اقتصادی منجر می شود.
در این راستا، امضای تفاهم نامۀ همکاری بین استان های همجوار، سرمایه گذاری در بخش میراث مادی فرهنگی، بازسازی و احیای مراکز تاریخی و همکاری با مراکز دانشگاهی، بیشترین تأثیر را در رونق جاذبه های گردشگری فرهنگی شهر یزد دارد.
در بسیاری از مناطقی که حکومت محلی و بخش خصوصی به دنبال جذب صنایع جدید و جلب گردشگر بوده اند، بقایای صنایع قدیمی نزد آنان که در آرزوی بازگشت به موفقیت عصر گذشته اند، ارزش بسیاری دارند (باندز، ١٣٩٠: ١٥٦)؛ بنابراین ، میراث یک منطقه ، حاصل کشف گزینشی جنبه هایی از تاریخ آن است و مناطق درحال گذار به شکلی گسترده کاوش میشوند تا تاریخ محلیشان ، ویژگی قومیشان و شباهت های میان سطوح توسعۀ این دسته از مناطق شهری کشف شود (همان : ١٦٢)؛ بدین ترتیب ، میراث مهم ترین بخش صنعت گردشگری است و منبعی پویا و چندکارکردی و تبلوری از تمدن و فرهنگ تاریخی ملت هاست که مؤلفه های گوناگون فرهنگی، تاریخی و اخلاقی دارد و برای گردشگران گوناگون به ارث گذاشته شده است (تقوایی و اکبری، ١٣٨٨: ١٦٥).
M And Veysi, F (2011), 2011, Cooperation and Integration Regional Limited; Strategy for the Development of Cultural Tourism, Journal of National Studies, Vol. 12, No. 1, 117-140.