Abstract:
در دهه های اخیر با ظهور انگاره های جدید، رشد و توسعه شهری به صورت هوشمند مطرح شده است و توسعه درون زا جزئی از آن به شمار می آید. این در حالی است که سیاست های جاری در کشور، فارغ از توجه به این انگاره ها تنها در پی پاسخگویی آنی به نیازهای جامعه است و بدین ترتیب عواقب آتی چنین تصمیماتی در رشد و توسعه شهر نادیده انگاشته می شود. اما بایستی توجه داشت که الگوبرداری از این مفاهیم و گرته برداری محض از آنها پیامدهای به مراتب بدتری خواهد داشت. از این رو با کنکاش دقیق در مفاهیم، چالش ها و راهبردهای آنها می بایست بسترسازی مناسبی برای بومی سازی این الگو فراهم آید. هدف کلی این مقاله بازشناسی سیاست های مسکن مهر و نقد علمی بر آن، با توجه به ضرورت ها و محدودیت های توسعه شهری و ارائه الگوی توسعه درون زا به عنوان راهکار انطباقی این سیاست ها با رشد هوشمند شهری است. از این رو ابتدا به بررسی ضرورت توسعه افقی شهر، که مسکن مهر بر آن پافشاری دارد، پرداخته می شود؛ سپس به تبیین فرآیند و چارچوب توسعه درون زا اشاره می گردد و در نهایت به امکان سنجی توسعه درون زا به عنوان راهکار جایگزین مسکن مهر پرداخته می شود. نتایج کلی این تحقیق مبین این نکته است که در شهرهایی که امکان بارگذاری توسعه درون افزا وجود دارد، استقرار و مکان گزینی مسکن مهر ورای ساختار و سازمان فضایی شکل یافته شهر، هزینه های مضاعفی را در تامین زیرساخت ها و خدمات شهری به مدیریت شهری تحمیل می کند؛ حال آنکه با هدایت جریان های سرمایه گذاری دولتی به سمت توسعه درون زا، ضمن استفاده بهینه از ظرفیت های موجود، هزینه های توسعه شهری در عرصه های محیطی، اقتصادی و اجتماعی به مراتب کاهش خواهد یافت.
Machine summary:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود)بایستی خاطرنشان کرد که تمامی موارد پیش گفته تنها بیانگر ویژگیهای توسعه شهریاند و ممکن است اینگونهبه نظر برسد که توسعه درونزا میتواند پاسخی منطقی به رشد و توسعه شهر در آینده باشد؛اما باید توجه داشت که رشدو توسعه درونزا با محدودیتهایی چون ظرفیت کم توسعه درونشهری و نظایر آن،و چالشهای متعددی(مانندمشارکت نکردن ساکنان و جز آن)همراه است،که در ادامه ذکر خواهد شد.
اجزای مذکور تشکیلدهنده راهبردهای توسعه درونزا هستند،اما بایستی توجه داشت که موانع متعددی برسر راه اجرای سیاستهای توسعه درونزا قرار دارد که آنها را میتوان در چند محور عمده تقسیمبندی کرد،که در ادامهذکر میگردند )31-01,1002,sirraF( : موانع و چالشهای مکانی هدف چالشها همانا مکانگزینی و آمادهسازی اراضی برای بارگذاری توسعه درونزا هستند )-321,3002,rekcanietS 142): *هزینه تجمع زمین؛ *هزینههای آمادهسازی اراضی؛ *نیاز به مذاکره با کلیه صاحبان اراضی درونشهری؛و *نیاز به تجدید و نوسازی زیرساختها.
امکانسنجی اراضی با قابلیت مکانگزینی رشد و توسعه درونزا با توجه به اصول ذکر شده در مورد توسعه درونزا،سیاستها،چالشها و ویژگیهای آن،و با توجه به بازشناسی ضرورترشد و توسعۀ رشد شهری و همچنین سیاستهای فعلی در بخش مسکن کشور،امکانسنجی اراضی با قابلیت رشد وتوسعه از درون برای هدایت این سیاستها به منظور کاهش تأثیرات محیطی،کالبدی،اقتصادی و اجتماعی ضروریاست.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) همپوشانی لایههای اطلاعاتی و ارزیابی نهایی با توجه به دادههای ناشی از این فرایند،ارزیابی نهایی مطلوبیت فضایی شهری برای مکانگزینی توسعه درونزا ازهمپوشانی لایههای اطلاعاتی پیش گفته به دست آمده و در نهایت میزان میزان مطلوبیت نهایی پهنههای مختلف شهریبرای استقرار توسعه درونزا در شکل 9 ارائه گردیده است."