Abstract:
موضوع این پژوهش طرح چگونگی ژئوپلیتیکیشدن تشیع پس از انقلاب اسلامی و در پی آن، گسترش نقش و عملکرد ایران در روابط بینالمللی خاورمیانه است. روشن است که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 و رخدادهای پس از آن که بیشتر متاثر از پیروزی انقلاب بودند، تشیع به یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار دنیای ژئوپلیتیک تبدیل شد. تشکیل یک حکومت شیعی با رهبری علمای دینی در کشوری بزرگ و با اکثریت شیعه، هرگز در گذشته روی نداده بود. به این ترتیب، انقلاب ایران کانون توجهی برای زندهکردن و رواج هویت دینی شیعیان و حتی در نگاهی کلیتر، هویت دینی مسلمانان پدید آورد و تشیع و اسلام را در قلب حوادث و اخبار جهانی قرار داد. تبیین این تحولات در چارچوب ژئوپلیتیک شیعه، موضوع مورد بحث این مقاله است. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و بر پایهی دادههای میدانی انجام شده است. بنابراین برای تجزیه و تحلیل و نتیجهگیری، افزون بر منابع کتابخانه ای و الکترونیک، از یافتههای پرسشنامهای نیز استفاده شده است. نتیجهی پژوهش نشان داد که با وقوع انقلاب اسلامی و ژئوپلیتیکی شدن تشیع، موقعیت و جایگاه ایران بهویژه از دیدگاه سیاسی، اجتماعی، رسانهای، آموزشی و فرهنگی در منطقه ارتقا یافته و این کشور توانسته است اثرگذاری و نقشآفرینی بهتری نسبت به گذشته داشته باشد.
Machine summary:
"اما پرسش اساسی این است که آیا پدیدههایی با رویکرد فرهنگی و مذهبی میتوانند از ماهیتی ژئوپلیتیک برخوردارشوند؟آیا میتوان چنین ادعا کرد که برخی مذاهب همچون تشیع در اثر شرایط و رویدادهای خاصی،بار سیاسییافته ودر صحنهی رقابت قدرتهای منطقهای و بین المللی نقشآفرینی میکنند؟برای روشن شدن این موضوع باید این نکته رادر نظر داشت که به اعتقاد کارشناسان مربوطه،ژئوپلتیک ابعاد و جنبههای متعددی دارد،به ویژه ابعاد این مفهوم از دیدسیاسی،نظامی،اقتصادی و نیز،فرهنگی اهمیت دارد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) تجزیه و تحلیل در این تحقیق با این پرسش روبهرو هستیم که آیا وقوع انقلاب اسلامی و ژئوپلیتیکی شدن تشیع،موقعیت و جایگاهایران را به ویژه در ابعاد سیاسی،اجتماعی،رسانهای،آموزشی و فرهنگی در منطقه ارتقا داده است؟بر این اساس آیا اینکشور توانسته است،اثرگذاری و نقشآفرینی بهتری نسبت به گذشته داشته باشد؟ برای رسیدن به این پاسخ با توجه به ماهیت گزارههای پرسشنامه برای ابعاد سیاسی،اجتماعی و رسانهای ازیافتههای موجود در سؤالهای شمارهی 1 تا 7 پرسشنامه و بری ابعاد علمی،آموزشی و فرهنگی از یافتههای موجود درسؤالهای شمارهی 8 تا 14 پرسشنامه بهره گرفته شد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)همانگونه که در جدول مشاهده میشود با توجه به نتیجهی آرای افراد در مورد سؤالهای پژوهش،خیدوبه دستآمده در تمامی سؤالهای مربوط به این فرضیه در سطح احتمال خطاپذیری 5%- P ،از خیدو جدول(9/48)بادرجه آزادی 4 و همچنین خیدو جدول(7/81)با درجه آزادی 3بزگتر است و میتوان بیان کرد که بین فراوانیهایمشاهدهشده و فرواوانیهای مورد انتظار،تفاوت معناداری وجود دارد."