Abstract:
فرسودگی واقعیتی است که تاکنون بیشتر شهرهای باسابقه و تاریخی ایران، تحت تاثیر آن قرار گرفته اند. آنچه مسلم است، در اینگونه شهرها این مساله، رشد بافت شهری را مختل کرده و آن را به پیرامون سوق می دهد و بنابراین افزونبر نابودی بافت های درونی و باسابقهی شهری، هزینه های هنگفتی را با ایجاد بافت های نوظهور بر گردهی شهر تحمیل میکند. این مقاله با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، از روش مطالعات میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از مدل SWOT و فرایند تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) و با بهره گیری از نرم افزار Expertchoice، تهیه و تدوین شده است. در این پژوهش به بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای بافت فرسودهی شهری در شهر خرم آباد پرداخته ایم. یافته های حاصل از تحلیل مدل فوق در این پژوهش نشان می دهد که دسترسی آسان به نقاط دیگر شهر، وجود مسجد محله بهعنوان مرکز محله در بافت فرسوده و تسهیل امکان مداخله در بافت، بهدلیل وجود درصد بالای ساختمان های یک و دو طبقه، بهترتیب با وزن های 315/0، 274/0 و 163/0 مهم ترین نقاط قوت و در عین حال فرسودگی اغلب مساکن و بافت کالبدی محدودهی مورد مطالعه، غیراستاندارد بودن مصالح بهکار رفته در اغلب ساختمان ها و وجود معابر تنگ و باریک بهترتیب با وزن های 284/0، 195/0 و 158/0 مهم ترین نقاط ضعف بافت فرسودهی شهری خرم آباد هستند. با این وجود دسترسی آسان به خیابان های اصلی شهر، نزدیکی به مرکز شهر و سازمانها و ادارهها و وجود طرح مصوب بهسازی واحدهای فرسودهی شهر بهترتیب با وزن-های 41/0، 184/0 و 123/0 مهم ترین فرصت ها و عدم رسیدگی به وضعیت محدودهی مورد مطالعه و تشدید فرسودگی آن، فقر ساکنان بهدلیل تورم بالا و درآمد پایین و عدم کششپذیری شبکه های داخلی بافت با توجه به تقاضای زیاد بهترتیب با وزن های 349/0، 216/0 و 198/0 از جمله مهم ترین تهدیدهای محدودهی مطالعاتی بهشمار می آیند. تحلیلهای نهایی در این پژوهش، به راهبردهای رهگشا برای اصلاح و بهبود بافت فرسودهی شهری در خرم آباد، منجر شده که در متن مقاله به تفصیل آمده است.
Machine summary:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود) فرایند بهرهگیری از تلفیق مدل راهبردی TOWS-PHA در شناسایی و تحلیل باتوجه به اینکه ماتریس TOWS که گاهی swot نیز نامیده میشود،ابزاری برای شناخت تهدیدها{o1o}و فرصتهای{o2o}موجود در محیط خارجی یک سیستم و بازشناسی ضعفها{o3o}و قوتهای{o4o}داخلی آن به منظور سنجش وضعیت و تدوینراهبردها برای هدایت و کنترل یک سیستم است(مرادی مسیحی،1381:40)،در این پژوهش برای تحلیلی فرصتها وتهدیدها و همچنین قوتها و ضعفهای موجود در بافت فرسودهی شهر خرمآباد،از آن بهره گرفته شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) تعیین اولویتهای اجرایی مداخله در بافت فرسودهی شهر خرمآباد نتایج به دست آمده از ارزیابی نهایی عوامل TOWS در چارچوب مدل PHA نشان میدهد که در گروه نقاط قوت،دسترسی آسان به سایر نقاط شهر(وزن نهایی،0/315)،وجود مسجد محله به عنوان مرکز محله(وزن نهایی،0/274)وتسهیل مداخله در بافت به دلیل وجود درصد بالای ساختمانهای 1 و 2 طبقه(وزن نهایی،0/163)به ترتیب مهمتریننقاط قوت و فرسودگی اغلب مساکن و بافت کالبدی محدودهی مورد مطالعه(وزن نهایی،0/284)،غیر استاندارد بودنمصالح به کار رفته در اغلب ساختمانها(وزن نهایی،0/195)و معابر تنگ و باریک(وزن نهایی،0/158)به ترتیبمهمترین نقاط ضعف است.
بر این اساس نتایج حاصل از تلفیق عوامل TOWS و مدل PHA نشان میدهد که بهطور کلی از بین 32 عامل تأثیرگذار بر بافت فرسوده،10 اولویت برتر شامل؛نقاط ضعف و فرصتها هرکدام 2 عامل و نقاط قوت و تهدیدها هرکدام 3 عامل بیشترین اولویت اجرایی مداخله دربافت فرسوده را دارند که چگونگی و نوع مداخله در جدول شمارهی 7 ارائه شده است."