Abstract:
برنامهریزی کاربری اراضی شهری، هستهی اصلی برنامهریزی شهری را تشکیل میدهد و میتواند برای انتظام فضایی مناسب و استفادهی بهینه از فضای شهری و افزایش کارایی کاربریها عمل کند. نحوهی توزیع کاربریها در گسترهی شهر مریوان و ارزیابی کمی و کیفی کاربریها از نظر همجواری و پیشبینی وضع مطلوب گسترهی فضایی ـ کالبدی شهر تا افق چشمانداز بیستساله، هدف اصلی این پژوهش است که بهصورت توصیفی ـ تحلیلی با ماهیت کاربردی انجام گرفته است. نتایج حاصل از ارزیابی کیفی کاربری با استفاده از ماتریس سازگاری نشان می دهد کاربریهای آموزش عالی، فضای سبز، جهانگردی، شبکهی معابر، نظامی و انتظامی بهترتیب از کاملا سازگار تا کاملا ناسازگار است. در ماتریس مطلوبیت، مکانگزینی و استقرار کاربریهای مسکونی، آموزش عالی و ورزشی از نسبتا مطلوب تا کاملا نامطلوب را نشان میدهد که متناسب با نیازهای شهر نیست. همچنین در ماتریس ظرفیت، مقیاس عملکرد کاربریهای آموزشی، فرهنگی، درمانی، شبکهی معابر، حمل و نقل، انبارها و جهانگردی از نظر ظرفیت از نسبتا نامناسب تا کاملا نامناسب بوده و کاربریهای دیگر در این مورد تعادل بهتری دارند. در ماتریس وابستگی، کاربریهای مسکونی، آموزش عالی، ورزشی، اداری، صنایع و شبکهی معابر از وابستگی کامل تا نسبتا کامل بوده و برعکس کاربریهای آموزشی، فضای سبز، تاسیسات و تجهیزات شهری، مذهبی، نظامی و انتظامی از عدم وابستگی کامل تا نسبتا غیر وابسته با یکدیگر و دیگر کاربریها ارزیابی شدهاند که بهمانند مکمل زنجیره ی پیوستهی نیازهای شهری، در یک رده هستند. بهطورکلی نتایج پژوهش نشان می دهد پراکنش فضایی نامناسب کاربریهای شهری در سنجش با استانداردهای رایج کشور زیاد بوده و کاربریهای ناسازگار عامل مهم در عدم انتظامبخشی کاربریهای شهر مریوان شمرده میشود.
Machine summary:
"متغیرهای اصلی پژوهش کاربریهای اراضی شهری،دسترسی،سرانه و تراکمهای شهری است؛دادههایی که دراین پژوهش براساس سیستم SIG به کار گرفته شده شامل دو دسته است(شکل 1): الف)دادههای مکانی(فضایی)؛دادههای مکانی که در این پژوهش استفاده شده عبارتاند از: 1-نقشهی رقومی 2000:1 طرح تفصیلی شهر مریوان؛ 2- MED یا نقاط ارتفاعی شهر،شهرستان و استان؛ 3-برداشت نقاط توسعه SPG .
در روش موازنهی برنامهریزی،کاربرد خاصی از روش بررسی نسبت هزینه به سودمندیاجتماعی در مطالعات برنامهریزی شهری-منطقهای مد نظر است(لیچ فلد و دیگران،1365،82)در شیوهی ارزیابی ازطریق معیارها و ماتریسهای استقرار بهینهی کاربریها،پس از جمعآوری اطلاعات وضع موجود کاربریهای زمین شهری،با استفاده از ماتریسهای یکه،به چگونگی استقرار کاربریها در کنار یکدیگر در سطح شهر پرداخته میشود،جداول ویژهایتهیه و چگونگی جانمایی بهینهی کاربریها با توجه به وابستگی،سازگاری،ظرفیت و مطلوبیت انواع کاربریها در سطحشهر مد نظر قرار میگیرد(پورمحمدی،1382،109).
در ارزیابی کیفی،از ماتریسهای چهارگانهی ارزیابی کیفی شامل:ماتریسهای سازگاری،مطلوبیت،ظرفیت و وابستگی استفاده شده است و نتایج حاصل از آن بیانگر نارساییهای زیادی بهشرح زیر است: 1-در ماتریس سازگاری،چگونگی قرارگیری انواع کاربریها در کنار یکدیگر و نسبت سازگاری آنها با یکدیگر ازطیفی کاملا سازگار تا کاملا ناسازگار در سطح شهر از نظر نیازهای اولیه و ضروری هر کاربری مثل؛میزان و کیفیت هوا،صدا،میزان نور،رنگ،بو،دید،منظره،کاربریهای وابسته،اندازه و ابعاد زمین مورد نیاز و...
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج حاصل از ارزیابی کیفی(ماتریسها)کاربری اراضی شهری مریوان عبارتاند از: 1-در ماتریس سازگاری آموزش عالی،فضای سبز،جهانگردی،شبکهی معابر و نظامی انتظامی به ترتیب از کاملاسازگار تا کاملا ناسازگار را نشان میدهد.
narheT,sserP noitazinagrO a,egamaD gnisuoH no eceiP dnaL dna erutxeT nabrU fo tnemssessA,2991,.
noitazinagrO seitilapicinuM yrtnuoC noitacilbuP,ecneirepxE lanoitanretnI dna seidutS ,noitidE dnoceS,sserP ytisrevinU dzaY,dzaY,gninnalP esU dnaL nabrU,5002,."