خلاصه ماشینی:
"نقش طاووس و سیمرغ از جمله زیباترین نقوشی هستند که به طرز بسیار استادانه در تزیینات بسیاری از آثار هنر اسلامی دوره صفوی به خصوص در مساجد،امامزادهها،مدارس و دیگر بناهای اصفهان کار شدهاند.
گرچه توجه هنرمندان به جنبههای تزیینی و ایجاد لطافت و رعایت مبادی زیباشناسی سبب شده بسیاری از کارشناسان فرنگی در زمینه هنر اسلامی چنین ابراز نمایند که هدف اصلی هنرمندان از طرح اینگونه نقشها،تنها به خاطر زیبا جلوهدادن آثار خود بوده است و این نقشها فاقد هرگونه مفهوم و معنای نمادین میباشند.
نقوش طاووس و سیمرغ هم از جمله این دسته از نقوش نمادین در هنر ایران هستند که به طرز بسیار زیبا و استادانهای در تزیینات بسیاری از اماکن دوره صفوی در اصفهان کار شدهاند.
نقش طاووس نه تنها بهعنوان نقشی نمادین در آثار هنری دوره اسلامی به کار گرفته شده است بلکه این پرنده در دوران باستان در آیین زرتشت بهعنوان مرغی مقدس موردتوجه بوده است.
(شکل 1) با توجه به همراهی نقش طاووس با«درخت زندگی»در هنر ایران باستان و همچنین حضور آن در دوره اسلامی خصوصا در تزیینات معماری دوره صفویه لازم است در ابتدا بهطور مختصر این نقش نمادین معرفی شود.
نتیجه: نقوش تزیینی طاووس و سیمرغ در فرهنگ و هنر ایرانی-اسلامی جایگاه فراتر از زیبایی ظاهری دارد اگرچه زیبا جلوهدادن آثار هنری خود یکی از شاخصههای مهم هنر اسلامی است ولی این هنر از ارزشهای والاتری هم برخوردار است."