چکیده:
دانشنامه جهان اسلام، دائرة المعارفی است در بردارنده مفاهیم وموضوعات گوناگون اسلامی، شرح حال دانشوران
اسلامی و... که تدوین آن از نخستین سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی آغاز شده و تاکنون هشت مجلد آن انتشار
یافته است. از جمله مزایای این دانشنامه، عبارتند از: اشتمال بر همه مباحث و مفاهیم رایج در زندگی به طور عام، استفاده
از تجارب و مآخذ پیشینیان (خودی ـ بیگانه)، برخورداری از همکاری دانشمندان و پژوهندگان مختلف در تمام
رشتههای علوم و فنون و غیره.
مجلد هشتم دانشنامه جهان اسلام (تکاثر ـ تیه) در سال 1383 انتشار یافت. از جمله ویژگیها و مزایای این مجلد، این
موارد است: میزان توضیح درباره هر مدخل متناسب با اهمیت و حدود قلمرو مفهوم آن، نگارش برخی از مقالهها از وجوه
و منظرهای مختلف، استفاده از منابع متعدد. البته، عدم ذکر نام مترجمان در ذیل مدخلها، ذکر فهرست مدخلها در مقدمه
کتاب بدون صفحه ارجاع و وجود صورت فرنگی اسامی اشخاص و عناوین کتب در آخر صفحات، از اشکالات آن است.
خلاصه ماشینی:
"در زبان فارسی امروز به جای گواهینامه پایان تحصیلات دانشگاهی یا «دیپلوم» مندرج در دایرة المعارف مصاحب، کلمات «رساله» و «پایان نامه» اصطلاح و رایج شده است و میتوان گفت که عملا حق به حقدار رسیده و «دانشنامه» معنای اصیل و درست خود را بازیافته است، که البته تدوین و انتشار دانشنامه جهان اسلام در اعاده این حیثیت، نقش و سهم اساسی و عمده داشته است.
در همین مبحث به برخی از دایرةالمعارفهای عالم اسلام ـ بی آنکه این عنوان بر آنها نهاده شود ـ نیز اشاره شده است که عینا نقل میشود: در بین مسلمین، تألیف کتابهای جامع مشتمل بر مسائل و مباحث علوم و فنون مختلف سابقه نسبتا مفصل دارد، چنان که مفاتیح العلوم خوارزمی،جامع ستینی فخررازی، درة التاج قطب الدین شیرازی، و نفایس الفنون آملی، هریک به وجهی نوعی دایرة المعارف بشمار است، و کشاف اصطلاحات الفنون تهانوی بحق شایسته این عنوان تواند بود."