چکیده:
دانشگاه ها مانند سایر سازمان ها به منظور انجام اثربخش وظایف و ارتقای کیفیت خود به کارکنانی نیاز دارند که فراتر از تعهدات نقش رسمی و منافع فردی، رفتار کنند که این رفتارها در مبانی نظری رفتار سازمانی، با عنوان رفتار شهروندی سازمانی مفهوم سازی شده است. یکی از عوامل موثر در بروز یا بهبود رفتار شهروندی سازمانی کارکنان، رهبری تحولی است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه رهبری تحولی در دانشگاه و نقش آن در بهبود رفتار شهروندی سازمانی کارکنان انجام شد. بدین منظور، کلیه کارکنان دانشکده ها و پژوهشکده های دانشگاه شهید بهشتی به عنوان جامعه آماری انتخاب شد. با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی 103 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند که پس از توزیع پرسشنامه بین آن ها، 85 پرسشنامه قابل استفاده بود. برای جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه های رهبری تحولی (بس و آولیو،1997) و رفتار شهروندی سازمانی (اورگان و کانوسکی،1996) به کار گرفته شدند. یافته ها نشان دادند که جایگاه رهبری تحولی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان در دانشگاه مورد مطالعه، بالاتر از سطح متوسط است. همچنین ضریب همبستگی نشان داد بین رهبری تحولی و ابعاد آن با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان رابطه معناداری وجود دارد. با تحلیل رگرسیون چندگانه این نتیجه حاصل شد که بعد ترغیب ذهنی، پیش بینی کننده قوی برای بهبود رفتار شهروندی سازمانی کارکنان بوده است.
خلاصه ماشینی:
رهبریتحولیونقش آن دربهبودرفتارهایشهروندی سازمانی محبوبه عارفی *،صالح رشیدحاجیخواجه لو**،عقیل ابوچناری ***١ چکیده دانشگاه ها مانند سایر سازمان ها به منظور انجام اثربخش وظایف و ارتقای کیفیت خود به کارکنانی نیاز دارند که فراتر از تعهدات نقش رسمی و منافع فردی، رفتار کنند که این رفتارها در مبانی نظری رفتار سازمانی، با عنوان رفتار شهروندی سازمانی مفهوم سازی شده است .
یافته ها نشان دادند که جایگاه رهبری تحولی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان در دانشگاه مورد مطالعه ، بالاتر از سطح متوسط است .
در رابطه با مطالعه های صورت گرفته در خصوص تأثیرات و نتایج رهبری تحولی نیز، بررسیها نشان میدهند که این مطالعه های بیشتر متمرکز بر متغیرهای تعهد سازمانی، عملکرد سازمانی، رضایت شغلی و نگرش کارکنان بوده و بررسی رابطه رفتار شهروندی سازمانی به عنوان پسایندهای رهبری تحولی در پژوهش های انجام گرفته در کشور جایگاه کم رنگی داشته است .
مطالعه زاهدی و خیراندیش (١٣٨٧) نشان داده است که بین تمام ابعاد رهبری تحولی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه وجود دارد.
با توجه به ماهیت سازگار رهبری تحولی با مؤسسات آموزش عالی، جا دارد که جایگاه رهبری تحولی و نقش آن در بهبود رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه ، مورد بررسی قرار گیرد که در این پژوهش به آن پرداخته شده است .
در این راستا، تحقیق یعقوبی و دیگران (١٣٨٩) و زاهدی و خیراندیش (١٣٨٧) نیز موید این امر است که بین رهبری تحولی و ابعاد آن با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان رابطه معناداری وجود دارد.