چکیده:
جامعه معاصر ایران در قالب مفاهیم متنوعی مثل وابسته، در حال توسعه ، و پیرامونی مقوله بندی شده است. هریک از این مفاهیم حاصل نگاه به جامعه ایران از منظری تئوریک است. این نظریه ها تماس با غرب و دنیای مدرن را لحاظ کرده اند و بر آن اساس ویژگی هایی مثل وابستگی را در جوامع غیر غربی تشخیص داده اند. تاثیرپذیری ایران از غرب سهم مهمی در تحولات جامعه معاصر ایران داشته است و لحاظ آن در تبیین جامعه ایران به بهبود فهم جامعه شناختی ما از جامعه ایران کمک می کند. مفهوم پردازی روبه رویی با غرب به شیوه های متفاوت به شناخت ویژگی های گوناگون جوامعی مثل ایران منتهی می شود. تاکید این مقاله بر لزوم مفهوم پردازی های جدید از تاثیرپذیری و کشف پیامدهای متنوع آن در جامعه ایران است. مقاله حاضر به شکل گیری واقعیت های دورگه در نتیجه فرایند ایرانی ـ جهانی شدن می پردازد.
خلاصه ماشینی:
اﺳـﺘﻔﺎده از ﻧﻈﺮﻳـﺔ ﮔـﺬار ﺑـﺮای ﺗﺒﻴـﻴﻦ ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﻌﺎﺻﺮ اﻳﺮان ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎد واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ، زﻳـﺮا وﺿـﻌﻴﺖ ﻣﻌﺎﺻـﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪﭘﮋوﻫﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﺎل ﺳﻮم، ﺷﻤﺎرة اول، ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1931 اﻳﺮان را ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺎ دورة ﮔﺬار ﺟﻮاﻣﻊ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻏﺮﺑﻲ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزی ﻛﺮد.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﻳﻌﻨﻲ ﻳﺎدآوری ﻧﻘـﺶ و اﻫﻤﻴـﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘـﺬﻳﺮی از ﻏـﺮب در وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺟﻮاﻣﻊ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮ و ﻧﻴﺰ در ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎی ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺟﻮاﻣﻊ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮ، ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎی ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ دورة ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺟﻮاﻣﻊ ﻏﻴﺮ ﻏﺮﺑﻲ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑـﻪ دو دﺳـﺘﺔ ﻛﻠﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد؛ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ و ﺷﺮاﻳﻂ دروﻧﻲ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻏﻴﺮ ﻏﺮﺑﻲ ﺗﺄﻛﻴﺪ دارﻧـﺪ و ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﻮاﻣﻞ و ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻴﺮوﻧﻲ را ﻟﺤﺎظ ﻛﺮدهاﻧﺪ.
ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻘﺎﻟﺔ ﺣﺎﺿﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﻴﻖﺗﺮ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﻌﺎﺻﺮ اﻳﺮان، ﻳـﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ ﺷـﻨﺎﺧﺖ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎی ﺧﺎص آن در ﻛﻨﺎر وﻳﮋﮔﻲﻫﺎی ﻋﺎم ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻳﺮاﻧﻲ، ﻻزم اﺳـﺖ در ﻫﻤـﻴﻦ ﻣﺴـﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد و ﺑﻪ ﺗﻤﺎس اﻳﺮان ﺑﺎ ﻏﺮب و ﺗﺄﺛﻴﺮﭘـﺬﻳﺮی از آن ﺗﻮﺟـﻪ وﻳـﮋه ﻛـﺮد.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺮای ﺗﻮﺿـﻴﺢ ﺟﺎﻣﻌﻪﭘﮋوﻫﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﺎل ﺳﻮم، ﺷﻤﺎرة اول، ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1931 ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎی ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮی در ﺟﻮاﻣﻊ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﻳـﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﺎرﻛﺮدی ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮی از ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﻮد.
ﺑـﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪﭘﮋوﻫﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﺎل ﺳﻮم، ﺷﻤﺎرة اول، ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1931 زﺑﺎن ﺳﺎدهﺗﺮ، ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ اﻳﻦﻛﻪ ﺟﻮاﻣﻊ ﻏﻴﺮ ﻏﺮﺑﻲ ﻣﺜﻞ ﻏﺮب ﺷﺪهاﻧﺪ ﻳﺎ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻏﻔﻠﺖ از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎی ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد آنﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد.