چکیده:
در چند دهه اخیر، الگوی روابط جنسی در جهان تغییرات فراوانی داشته و اکنون نیز جامعه ایران با تحولات چشم گیری در حوزه ارزش ها و باورهای جوانان روبه روست. تحقیقات نشان می دهند که رابطه جنسی پیش از ازدواج در ایران در حال افزایش است. یکی از گونه های جدید روابط پیش از ازدواج بین دختر و پسر، روابط مبتنی بر «هم خانگی» است که در کلان شهرهایی چون تهران رو به افزایش است. این الگو، به زندگی مشترک دو شریک جنسی بدون ازدواج با یک دیگر اشاره دارد. هدف این تحقیق کیفی، پاسخ به این سوال بوده است که سوژه های فعال در این روابط، چه معنایی برای کنش خود قائل اند و همچنین چه شرایط بسترساز اجتماعی، در بروز و ظهور این روابط در ایران نقش داشته است. در این تحقیق، با 21 نفر از پسران و دخترانی که روابط هم خانگی را تجربه کرده اند مصاحبه شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که هم خانگی محصول فرایند تجدد ایرانی و گسترش جهانی شدن و ورود آن به ایران است؛ فرایندهایی که ابتدا با تغییر اوضاع اقتصادی و فرهنگی (نظام ارزشی) جامعه، به تدریج، تغییرات اجتماعی متفاوتی را در داخل کشور پدید می آورند. نتیجه این تغییرات اجتماعی، که خود برآمده از تحولات اقتصادی و فرهنگی سال های اخیر است، پیدایش الگوهای هم خانگی در میان برخی از جوانان کشور بوده است.
خلاصه ماشینی:
در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن، ﺑﺎ ﺑﻐـﺮﻧﺞﺷـﺪن ﺟﺎﻣﻌﻪﭘﮋوﻫﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﺎل ﺳﻮم، ﺷﻤﺎرة اول، ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1931 ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻗﺘﺼـﺎدی، اﻓـﺰاﻳﺶ ﺳـﻦ ازدواج، و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ورود ارزشﻫـﺎی ﺟﻬـﺎﻧﻲ از ﻃﺮﻳـﻖ اﺑﺰارﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ، ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ، رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪی ﻧﻴﺰ در ﻣﻴـﺎن ﺟﻮاﻧـﺎن اﻳﺮاﻧـﻲ ﺷـﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ آن ﻫﺎ، ﮔﺴﺘﺮش رواﺑﻂ ﺟﻨﺴﻲ ﭘـﻴﺶ از ازدواج اﺳـﺖ )ﮔﺮﻣـﺎرودی و دﻳﮕﺮان، 8831؛ ﺧﻠﺞآﺑﺎدی ﻓﺮاﻫﺎﻧﻲ و ﻣﻬﺮﻳﺎر، 9831(.
در اواﻳﻞ اﻧﻘﻼب ﺟﻨﺴـﻲ، ﻫﺮﭼﻨـﺪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺳﻦ ازدواج در اروﭘﺎ و اﻣﺮﻳﻜﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑـﻮد، ﺑـﺎ اﻳـﻦ ﺣـﺎل، ﺑﺴـﻴﺎری از اﻓـﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪﭘﮋوﻫﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﺎل ﺳﻮم، ﺷﻤﺎرة اول، ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1931 ﻫﻤﭽﻨﺎن ازدواج ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺑﺎ اﻧﺪﻛﻲ ﺗﺄﺧﻴﺮ، اﻣﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﺔ راه ﻧﺒﻮد و اﻧﻘـﻼب ﺟﻨﺴـﻲ، ﺑـﺎ ﮔﺴﺘﺮش اﻟﮕﻮﻫﺎی ﻫﻢﺧﺎﻧﮕﻲ، ﺿﺮﺑﻪﻫﺎی ﺳﺨﺖﺗﺮی را اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﺑـﻪ اﺳـﻄﻮرة رواﺑـﻂ ﺟﻨﺴﻲ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد ازدواج وارد ﻛﺮد.
ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش رواﺑـﻂ ﺟﻨﺴـﻲ ﭘـﻴﺶ از ازدواج، در ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد ﺟﻬﺎن، ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ »ﺳﻦ ازدواج« ) (marriage ageدر اﻳـﻦ ﻛﺸـﻮرﻫﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ؛ اﻣﺎ، ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻫﻢﺧﺎﻧﮕﻲ، »ﺗﻌﺪاد ازدواجﻫﺎ« ) (marriage rateﻧﻴﺰ ﻛﺎﻫﺶ ﭼﺸﻢﮔﻴـﺮی ﻳﺎﻓﺖ؛ ﭼﺮاﻛﻪ ﻫﻢﺧﺎﻧﮕﻲ، ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ رﻗﻴﺒـﻲ ﺟـﺪی، در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ازدواج ﻗـﺪ ﻋﻠـﻢ ﻛـﺮده ﺑـﻮد ﺟﺎﻣﻌﻪﭘﮋوﻫﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﺎل ﺳﻮم، ﺷﻤﺎرة اول، ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1931 )8002 ,Bernhardt Prioux and Mazuy, 2009; Pla and Beaumel, 2010; Desplanques ;3002 , .
ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل اﻣﺮوزه در ﻳﺎزده ﻛﺸﻮر اروﭘﺎﻳﻲ5 از ﻫﻢﺧﺎﻧﮕﻲ، ﺑﻪﻣﺜﺎﺑﺔ ﻳﻚ راﺑﻄﺔ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ، ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد و در ﻛﺸﻮرﻫﺎی دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻗﺎره ﻧﻴﺰ، ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻳﻦ رواﺑﻂ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ، ﺟﺎﻣﻌﻪﭘﮋوﻫﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﺎل ﺳﻮم، ﺷﻤﺎرة اول، ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1931 ﺑﺎ آن ﺑﺮﺧﻮردی ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺷﻮد؛ ﺑﻪ ﻃﻮری ﻛﻪ در ﺑﺴﻴﺎری از ﻛﺸﻮرﻫﺎی اروﭘﺎﻳﻲ، زوجﻫﺎی ﻫﻢﺧﺎﻧﻪ ) (cohabiting couplesﺑﻪ ﻣﻮازات زوجﻫﺎی ازدواجﻛﺮده ) (married couplesﺑﺎ ﻫﻢ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺣﺘﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.