چکیده:
در بررسی دیوان شاعران و تذکره های شعری گاه با ابیات و اشعاری مواجه می شویم که به دو یا چند شاعر منتسب شده اند. به عنوان مثال در متن های مختلفی چون عرفات العاشقین و مجمع الفصحا، اشعاری را که صحت انتساب آن ها به انوری قطعی تر به نظر می آید، به تاج الدین نسبت داده اند.
سعی ما در این نوشتار بر این است که با استناد به تذکره ی خطی بتخانه، اشعاری را که به انوری منتسب شده و در متون دیگر به نام تاج الدین فارسی یا دهلوی - معروف به ریزه - به ثبت رسیده است بررسی کرده و صحت انتساب آن اشعار را به هر یک از دو شاعر به اثبات برسانیم. در این مقاله با بررسی دو شعر که در بتخانه به نام انوری ثبت شده و در دیوان او نیز موجود است و به نام تاج الدین نیز به ثبت رسیده است و نیز بررسی هفت شعر که در بتخانه به نام انوری ثبت شده است؛ اما در دیوان او موجود نیست و بعضی از آن ها به نام تاج الدین نیز آمده است و اشعاری که به نام انوری و ریزه هر دو ثبت شده است و همچنین به معرفی اشعاری نویافته از انوری در بتخانه می پردازیم.
When surveying divans (collection of poems) of poets as well as poetic biographies، we sometimes face verses and poems attributed to two or more poets. For example، in different texts like Arafatol-asheghin and Majmaol-fosaha، some poems whose attribution to Anvari seems more definite are attributed to Tajeddin. It has been tried in this paper to study the poems which are attributed to Anvari in some texts and to Tajeddin Farsi or Dehlavi_known as Rizeh_ in some other texts and analyze the accuracy of the attribution of each poem to either of the two poets by referring to TazkarehBotkhanehmanuscript. By studying two poems in Botkhaneh recorded as versified byAnvari and available in his divan while recorded as the works of tajeddin as well،and 7 poems recorded as the works of Anvari in Botkhaneh but not available in his divan، some of which are attributed to Tajeddin as well، the poems recorded as the works of them both are surveyed and some newly-found poems of Anvari in Botkhaneh are introduced.
خلاصه ماشینی:
سعي ما در اين نوشتار بـر ايـن اسـت کـه بـا اسـتناد بـه تـذکره ي خطـي بتخانـه ، اشعاري را که به انوري منتسب شـده و در متـون ديگـر بـه نـام تـاج الـدين فارسـي يـا دهلوي - معروف به ريزه -به ثبـت رسـيده اسـت بررسـي کـرده و صـحت انتـساب آن اشعار را به هر يک از دو شاعر به اثبات برسانيم .
کليدواژه ها : تذکره ي بتخانه ، ابيات نويافته ، انوري، تاج الدين ريزه دهلوي مقدمه در ايـن نوشـتار بـه اشـعار نويافتـه ي انـوري در تـذکره ي بتخانـه تـأليف محمــد صــوفي مازنــدراني، مکتــوب در ١٠١٠ ( گلچــين معــاني ج ٢، ١٣٦٣ : ٥٠١ ) خــواهيم پرداخت ؛ در بررسي هاي صورت گرفتـه بعـضي از ايـن اشـعار کـه بـه انـوري منتـسب است ، در متون ديگر به نام تاج الـدين فارسـي يـا دهلـوي،معروف بـه ريـزه ، ثبـت شـده است .
٩ شعرازاشعاري که درتذکره ي بتخانه بـه نـام انـوري ثبـت شـده اسـت ، قابـل بررسـي است ؛ از اين ٩ مورد که بـه آن هـا اشـاره خواهـد شـد، فقـط شـماره هـاي ١ و ٢ کـه در پي خواهد آمد در ديوان انـوري بـه تـصحيح نفيـسي وارد شـده اسـت و همـين ٢ شـعر در متون ديگر به نام تاج الدين ريزه نيـز ثبـت شـده اسـت ؛ ٧ مـورد ديگـر از اشـعار نـو يافته اي است که در هـيچ کـدام از چـاپ هـاي ديـوان انـوري موجـود نيـست .
Tehran: community of works and nation figures,2001 6- Tabrizi, Mohammad Ali.