چکیده:
در این مقاله، سیمای شش پیامبر الهی در پنج فیلم سینمای ایران بررسی شده است. در بررسی حاضر، از میان آثار سینمای ایران، فیلمهایی انتخاب شده که بهطور مشخص یک شخصیت مقدس الهی را دستمایه اصلی خود قرار دادهاند؛ بهنحویکه در آنها، امکان تحلیل نحوه پردازش تصویری شخصیت ایشان در ظاهر و نیز در منش و سیره ایشان وجود داشته باشد. این مقاله محتوای کیفی پنج اثر سینمایی از منظر تنزیهگرایی یا تشبیهگرایی در شخصیتپردازی از پیامبران الهی را تحلیل میکند. این آثار عبارتاند از: 1. ]حضرت[ ایوب پیامبر(ع)؛ 2. ]حضرت[ ابراهیم خلیلاهلل(ع) 3. ]حضرت[ عیسی مسیح(ع) بشیر ]حضرت[ احمد(ص) 4. ملک ]حضرت[ سلیمان نبی(ع) و 5. ]حضرت[ یوسف پیامبر(ع)؛ که در ضمن بررسی این آثار و صحنههای منتخب آن، نحوه تصویرپردازی از شخصیتهای مقدس و کیفیت آن تحلیل شده و نتایج حاصل از آن ارائه شده است. بررسی و تحلیل فیلمهای منتخب نشان میدهد تصاویر ارائهشده از شخصیتهای مقدس، بهطور قاطع، تصاویری محترم و با درنظرداشت وجه آسمانی شخصیت آن بزرگان است که متناسب با توانمندی موجود، سعی دارد در تکریم شخصیتهای مقدس و پیامبران الهی بکوشد. همچنین در آثاری که فیلمنامه آن بر مبنای منابع متقن و با دقت نظر ساخته شده، تصویرپردازی قریب به واقعی از پیامبران دست داده است.
خلاصه ماشینی:
" 461 دین و ارتباطات، سال نوزدهم، شمارة دوم (پیاپی 42)، پاییز و زمستان 1391 ● تحلیل صحنه آنچنانکه در متون اسالمی آمده و از پیامبر خداوند انتظار میرود، موضوع شکستن بتها با این هدف انجام شده است تا با متوجه نمودن افکار عمومی به سوی بت بزرگ، بر امر دیگری تأکید شود که همانا ناتوانی بت اعظم از پاسخگویی به سؤاالت و عدم شایستگیشان برای پرستش است.
حضرت ابراهیم(ع)، در این صحنه پس از نزول وحی و شنیدن امر الهی در قربانی نمودن فرزند خود، پیش از آنکه فرمان الهی را بپذیرد، نوعی تمرد از خود نشان میدهد و سعی میکند با ارائۀ دلیل (هر کس کشتن گیرد پسران خویش را، عالم عاری شود از حلیت نسل و بقا)، از این امر خودداری نماید؛ درحالیکه در عباراتی متعارض با این موضوع، در صحنۀ دیگر فیلم، زمانی که با حضرت 261 دین و ارتباطات، سال نوزدهم، شمارة دوم (پیاپی 42)، پاییز و زمستان 1391 اسماعیل(ع) در قربانگاه گفتگو میکند، اظهار میدارد: «قربانی کردنت کالم وحی بود و من هرگز به وحی تردید نکردم».
تأثیر بسیار شگرفی در نمایش سیمای پیامبران دارد؛ ضعف در پرداخت تصویری دقیق از سیمای 811 دین و ارتباطات، سال نوزدهم، شمارة دوم (پیاپی 42)، پاییز و زمستان 1391 پیامبران در برخی از این آثار همچون فیلم حضرت ایوب پیامبر(ع) سبب شده است که نهتنها چهرۀ شایستهای از ایشان به تصویر درنیاید بلکه با تصاویر موجود در اذهان مخاطبان که بر مبنای اطالعات و دریافتهای قبلی است نیز در تعارض قرار گیرد."