چکیده:
فرار از پرداخت مالیات بر واردات یکی از علل شکل¬گیری اقتصاد غیر رسمی است. فرار مالیاتی، درآمدهای دولت را کاهش می دهد و محدودیت هایی را در اجرای سیاست های اقتصادی به وجود می آورد. در این مقاله، رابطه بین نرخ تعرفه و فرار مالیاتی در سطح داده های تجاری 6 رقمی بر اساس طبقه بندی سیستم هماهنگ ( ) میان ایران و 12 شریک تجاری آن طی سالهای (2008-2003) مورد بررسی قرار گرفته است. فرار مالیاتی بر اساس روش باگواتی به صورت تفاوت بین ارزش صادرات گزارش شده به ایران و واردات گزارش شده توسط ایران از شرکای تجاری، تعریف شده است. نتایج حاصل از تخمین مدل های فرار مالیاتی، نشان می دهد که رابطه مثبت و معنی-داری بین اختلافات تجاری یا فرار مالیاتی و نرخ های تعرفه در مورد 27917 تولیدات تحت بررسی وجود دارد و کشش فرار مالیاتی نسبت به نرخ های تعرفه 67/0 است؛ یعنی با افزایش 1 درصدی نرخ تعرفه، 67/0 درصد فرار مالیاتی افزایش می یابد. همچنین کشش فرار مالیاتی نسبت به نرخ تعرفه برای کالاهایی دارای نرخ تعرفه بالاتر از میانگین 8/0 است و به عبارت دیگر، فرار از پرداخت مالیات در مورد کالاهای با نرخ تعرفه بالاتر بیشتر اتفاق می افتد. اثر مثبت نرخ تعرفه بر فرار مالیاتی در مورد کالاهای دارای نرخ تعرفه کمتر از میانگین تایید نمی-شود.
Tax evasion linked to imports is a cause for forming informal economy. Tax evasion decreases government revenue and makes restrictions in implementing economic policies. This paper investigates relationship between the tariff rate and tax evasion at the six- digit HS level on trade data of Iran and its twelve major trading partners during 2003 to 2008. According to Bhagwati method، Tax evasion is defined as the discrepancy between the value of imports، reported by Iran، and the value of exports to Iran، reported by its trading partners. The results from estimated tax evasion models show that there is positive and significant relationship between the trading discrepancies or tax evasion and tariff rates among 27917 products. The elasticity of tax evasion with respect to tariff rates is 0.67، i.e. each one-percentage-point increase in the tariff rates raises tax evasion by 0.67 percent in case of total products. Additionally، the elasticity of tax evasion with respect to tariff rates is 0.8 for goods having tariff rates above average. In this case، tax evasion is more likely. The positive impact of tariff rate on tax evasion is not verified for goods having tariff rates lower than average.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله ، رابطه بین نرخ تعرفه و فرار مالیاتی در سطح داده های تجاری ٦رقمی بر اساس طبقه بندی یسستم هماهنگ (HS) میان ایران و ١٢ شریک تجاری آن طی سالهای(٢٠٠٨-٢٠٠٣) مورد بررسی قرار گرفته است .
در این راستا، پس از تصریح یک مدل رگرسیون، آن را با استفاده از الگوی داده های تلفیقی ١ برای ایران و ١٢ شریک تجاری طی سال های (٢٠٠٨- ٢٠٠٢) تخمین خواهیم زد و بر اساس آن، اثر نرخ تعرفه بر فرار مالیاتی در واردات ایران را مورد تحلیل و بررسی قرار خواهیم داد.
در سال های اخیر، فیسمن و وی (٢٠٠٤ ,Wei &Fisman ) با استفاده از داده های تجاری گزارش شده توسط چین و هنگ کنگ در سطح کالاهای ٦ رقمی در سیستم هارمونیک (HS)٢ پس از تحمین چند مدل رگرسیون ساده، رابطه مستقیم میان نرخ مالیات و شکاف تجاری یا فرار مالیاتی را تأیید می کنند.
Random Effect ١-٣- تجزیه و تحلیل داده های تحقیق در تبیین رابطه میان نرخ تعرفه و فرار مالیاتی از اطلاعات تجاری ایران و ١٢ شریک تجاری آن طی سال های (٢٠٠٨-٢٠٠٣) در سطح کالاهای با کد ٦ رقمی بر اساس طبقه بندی سیستم هماهنگ (HS) استفاده شده است .
در این مقاله ، رابطه میان نرخ تعرفه و فرار مالیاتی در واردات ایران از ١٢ شریک تجاری آن در سطح کالاهای با کد ٦ رقمی بر اساس طبقه بندی سیستم هماهنگ (HS)، پس از گردآوری دادهها و تصریح و تخمین مدل با استفاده از الگوی داده های تلفیقی طی سال های (٢٠٠٨-٢٠٠٣) مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت .