چکیده:
پدیده غلو آفتی است که به دلایل مختلف در میان شیعیان، مانند دیگر گروه های اسلامی و غیر اسلامی راه یافت و عده ای را به بیراهه کشاند. عقاید غالیان شیعی دارای نظم و انسجام خاصی نبود، ولی بنیان عقاید آنها بر درجه خدایی و الوهیت قائل شدن برای پیامبر اعظم6 و به مقام خدایی و نبوت رساندن ائمه معصوم: استوار بود. غالیان با افکار و گفتار خود، اصل توحید را هدف قرار می دادند. در نتیجه با توجه به اهمیت مسئله، ائمه شیعه از راه های مختلف و به شدت با غلو و غالی گری به مبارزه می پرداختند و افکار و گفتار غالیان را نفی می کردند. در این راستا امام رضا علیه السلام به شدت با غالیان برخورد کرد و آنها را طرد و لعن نمود. بررسی مواضع امام رضا علیه السلام پس از بیان پاره ای از افکار، گفتار و رفتار غالیان آن زمان، موضوع نوشتار حاضر است.
The issue of extremism would be a corruption opening its way among Shiites، like the other Islamic and non-Islamic groups، so that it led some people astray. The ideas of Shiite extremists were not of particular order and coherence; however، they were on the basis of the divinity for the prophet and also the divinity and prophecy for the infallible Imams. The principle of unity was the major purpose of extremists; hence، considering the importance of the issue، the Shiite Imams severely confronted with the extremism and rejected the extremists’ thought and speech in various ways. In this regard، Imam Reza (PBUH) strictly encountered with extremists and they were cursed and excluded. The present writing has to do with the investigation of Imam Reza’s positions as well as the statement of some of the thought، speech and conduct of the extremists.
خلاصه ماشینی:
"در واقع، تفویض ترویجی و تبلیغی غلات که از جانب ائمه( به شدت رد و انکار شده بود، همان معنای دوم است؛ یعنی قائل شدن به این که خداوند، پیامبر اکرم( و ائمه اطهار( را آفریده و سپس خلقت و رزق و روزی رساندن به مردم را به آنان واگذار کرده است.
محمد بن بشیر، یکی از کسانی است که این ادعا را درباره امام کاظم( مطرح کرد و او را خدا خواند و با استفاده از شعبده بازی و فریب مردم، خود را پیامبر معرفی کرد.
306 چنان که ملاحظه میشود در سخنان مطرح شده از سوی امام رضا(، پارهای از عقاید غلات مانند عقیده به جبر، تشبیه، تفویض، ادعای الوهیت و ربوبیت ائمه(، و تناسخ بیان شده است.
شخصی از امام رضا( درباره معنای حدیث منقول از امام صادق( که فرموده بود: «نه جبر است و نه تفویض، بلکه چیزی است بین دو امر» پرسش کرد و حضرت( در جواب او فرمود: هر کس پندارد که خداوند کارهای ما را انجام میدهد و سپس به خاطر آنها ما را عذاب میکند، قائل به جبر شده و کسی که پندارد خداوند مسئله خلق و رزق و روزی دادن به مخلوقات را به امامان واگذار نموده است، قائل به تفویض شده و قائل به جبر کافر و قائل به تفویض، مشرک است.
1. زمانی که حسین بن خالد به حضرت امام رضا( از منتسب ساختن شیعیان به جبر و تشبیه و این که مردم به خاطر روایتهای نقل شده از سوی ائمة( پیشین، شیعیان را قائل به جبر و تشبیه میدانند، شکایت کرد."