چکیده:
این نوشته، افزایش اثر بخشی آموزه های دینی را در چارچوب پاسخ گویی به مفاهیم زیباشناسی، نمادهای هنری، تربیت هنری و ارتباط آن ها با تربیت دینی بررسی نموده است. این مطالعه با روش علمی- مروری و با استفاده از مبانی دینی، ادبیات، هنر و زیباشناسی به شکل پژوهش تلفیقی به تجزیه و تحلیل سوالات پژوهش و نهایتا استنتاج یافته های تحقیق پرداخته است. این تحقیق نشان داد که 1. اوج مفهوم زیبا شناسی به زیبایی مطلق یعنی خداوند بر می گردد و گرایش به زیبایی ریشه فطری داشته و بر این اساس هنرو خلق آثار هنری جلوه بارز زیبایی است.2.یکی از مولفه های مرتبط با تربیت هنری و زیباشناسی، مفهوم نمادها است. نمادها به شکل بیان نمادین و در قالب رنگ، شکل، صدا و به اشکال عینی – تمثیلی و ذهنی در آیات قرآن در معنایی غیر ظاهری مثل ایمان، صبر و گذشت به کار رفته اند. 3. استفاده از هنرهای بصری مثل رنگ، گل و زیبایی های طبیعت، در تلفیق با هنرهای دیگر می تواند در تربیت دینی موثر باشد.
خلاصه ماشینی:
مثلاً مشاهده مجسمههای پیکر تراش علی اکبر صنعتی کرمانی در موزه میدان توپخانه تهران که آثار هنری ارزشمندی است نمادی از هنر مجسمه سازی ایرانی این پژوهش با حمایت پژوهشكده مطالعات اسلامي در علوم انساني دانشگاه فردوسي مشهد انجام شده است.
این هنرها و نمادهای آن با ظرافتهای خاص خود میتوانند در خدمت رشد و تعالی انسانها باشند و گرنه نمیتوان هنر را بدون قید و شرط و با هر شکلی ذاتاً ارزشمند دانست (جعفری، بی تا،ص137 )؛ بنابراين، رد پای تربیت دینی را باید در سایر دروس و به ویژه در دروس هنری جستجو نمود، نه صرفاً در درس دین و زندگی دورة متوسطه و دروس معارف اسلامی دانشگاهها.
در مجموع این نوشته به دنبال پاسخگویی به سؤالات ذیل است: زیبایی چیست و چه ارتباطی با هنر و تربیت هنری دارد؟ چه مفاهیم، سطوح و روشهایی برای ارائه نمادها وجود دارد؟ چه ارتباطی میان نمادهای دینی و نمادهاي هنری وجود دارد؟ زیبایی و ارتباط آن با هنر و تربیت هنری در لغتنامه ورد رفرنس 1 (2006) زیباییشناسی «درک زیبایی یا چیزهای زیبا» و «مطلوبیت چیزی از نظر زیبایی» تعریف شده است.
در این راستا، تربیت هنری دیسیپلین محورکه یکی از رویکردهای نوین در آموزش هنر است، چهار بعد یا ظرفیت را برای توسعه آموزش هنر مد نظر قرار میدهد (ویت، 1 2005،ص45؛ تاپاچوس، 2003، ص66) که عبارتند از تولید هنری: «خلق آثار هنری با استفاده از دست ورزی کردن با مواد و وسایل مختلف و بروز افکار و تمنیات درونی با استفاده از وسایل مذکور» (مهرمحمدی و امینی، 1380، ص232)؛ تاریخ هنر: «بررسی زمینههای اجتماعی، فرهنگی و تاریخی پدیدههای هنری» (تاپاجوس، 2003، ص565)؛ نقد هنری: «توصیف، تفسیر و ارزشیابی و نظریه پردازی در مورد کارهای هنری» (آیزنر، 2005، ص351-3) و زیباشناسی.