چکیده:
با آنکه دربارة موضوع «امر به معروف و نهی از منکر» کتابها و مقالههای متعددی نگاشته شده و از زوایای گوناگون به مطلب نگریسته شده است، اما جای خالی یک موضوع احساس میشود و آن اینکه امامان معصوم( به عنوان الگو در امر به معروف و نهی از منکر، آیا روشی برای تأثیرگذاری بهتر این فریضة الهی داشتهاند، یا نه؟ و اگر داشتهاند، این روشها کدامند و چگونه این انطباق و هماهنگی بین سیرة زندگی ایشان و امر به معروف و نهی از منکر به وجود میآیدپ مقالة حاضر این روشها را با توجه به زندگی امام رضا( جستوجو کرده، و به معرفی دوازده روش پرداخته که شامل عمل به دستورات الهی، امیدوار کردن مخاطب، داشتن حسن ظن به مخاطب، معرفی الگوهای خوب و بد، بیان خوبیها، ایجاد محبت، جایگزین کردن، رسوا کردن چهرههای مختلف، بیان علت و فلسفة یک حکم، نمایش دستهجمعی، حالت استعلاء و حفظ عزت نفس تا آخرین حد توان است.
خلاصه ماشینی:
"وقتی امام رضا( در مقابل منافقی قرار گرفتند که به دلیل قبول ولایتعهدی طاغوت زمان، ایشان را مورد سؤال قرار داد و قصد داشت چنانکه پاسخ درستی از آن حضرت نشنود ایشان را با سلاحی که مخفی کرده بود، نابود کند، پاسخ دادند: «آیا اینها بدتر است، یا کفر پادشاه مصر و درباریانش؟ آیا اینها مسلمان و معتقد به وحدانیت خدا نیستند؟ حضرت یوسف با اینکه پیامبر و نیز پسر پیامبر و نوة پیامبر بود، از پادشاه مصر تقاضا کرد تا وزیر دارایی و خزانهدار اموال و دیگر امور مملکت باشد و حتی در جای عزیز مصر نشست؛ در جایی که میدانست او کافر محض است.
حتی شاید علت آنکه مأمون امام رضا( را از مسیر غیر اصلی ـ بصره، اهواز، فارس و نیشابور به جای راه کوهستان و قم ـ حرکت داد (کلینی، 1381ق، ج 2، ص 407) این بود که شیعیان کمتری در آنجا حضور داشتند، و نیز عاملی که موجب شد حضرت در مسیری که به سمت مرو در حرکت بودند، در نیشابور حدیث قدسی بسیار مهم «...
در این مقاله، روشهایی که امام هشتم حضرت ثامن الحجج( در طول زندگی خود برای تأثیرگذاری بهتر امر به معروف و نهی از منکر به کار گرفتند و از آن طریق، به حفظ و صیانت دین اسلام و احقاق حقوق افراد در مقابل یکدیگر و در مقابل حاکمان پرداختند، اشاره شد."