چکیده:
در این مقاله، اهداف و ابزار دیپلماسی مورد بررسی قرار گرفته و تأمین
سعادت و کمال از رهگذر استقرار صلح و امنیت جهانی و همچنین استقرار
عدالت اجتماعی و تأمین منافع ملی مسلمانان از مهمترین اهداف
دیپلماسی اسلامی تلقی گردیده است. در بحث از ابزارهای دیپلماسی به
طرح این مقوله در سه حوزه اصلی: سیاسی ـ فرهنگی، اقتصادی و نظامی
پرداخته و تلقی اسلامی از این ابزارها را بحث کرده است.
خلاصه ماشینی:
"1. تلفیق منافع ملی و مصالح اسلامی: در این تلقی، هر چند مصالح اسلامی و اهداف بلند مدت اسلام که جنبه عام و فراگیر داشته و همه امت مسلمان را فرا میگیرد دارای اولویت بوده و در نتیجه بر منافع ملی مقدم میگردد، اما از آن جا که دولت اسلامی برای رسیدن به این هدف بزرگ میباید یک نقطه را به عنوان آغاز کار انتخاب کند، به صورت طبیعی، محل استقرار دولت اسلامی، گام اول محسوب میشود؛ بنابراین منافع ملی، نه از آن جهت که منافع سایر مسلمانان مد نظر قرار ندارد، بلکه از آن حیث که نقطه اتکای دولت اسلامی برای حرکت به سوی اهداف بلند مدت است مورد توجه قرار میگیرد.
19 تطبیق این قاعده بر بحث حاضر چنین است که دولت اسلامی جهتگیری اساسی خود در روابط خارجی و اداره داخلی را بر محوریت «امت» و شمول آن بر کلیه مسلمانان تنظیم میکند؛ از این رو در درجه اول هدف دولت اسلامی انجام اهداف مزبور در چارچوب فراملی و در حیطه مرزهای اعتقادی است؛ اما اگر به دلیل برخی محذورات و موانع، نظیر مرزبندیهای سیاسی معاصر، سد سازی دنیای کفر و جوامع غیر اسلامی در برابر این اهداف فراملی دولت اسلامی، مسؤولان دیپلماسی اسلامی قادر نباشند تا این اهداف را آن گونه که بایسته است تأمین کنند، حداقل در حوزه مقدور و قلمروی که تحت قدرت و توانایی دولت اسلامی قرار دارد میتواند به تعقیب این اهداف بپردازد."