چکیده:
آیه تطهیر، یکی از مهم ترین و راه گشاترین آیات قرآنی است که در آن، جایگاه و منزلت ویژه اهل بیت عصمت و طهارت(ع) بیان شده است، تلاش این مقال بر آن است که با توجه به مدارک روشن اسلامی، به دور از هر گونه پیش داوری و تنها با بررسی دقیق منابع دینی، مخاطب خود را در تعیین مصداق اهل بیت در آیه شریفه تطهیر به ویژه از منظر اندیشمندان اهل سنت یاری رساند. در این راه، ابتدا به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی اهل بیت می پردازد، آن گاه اقوال و نظریه های گوناگون را درباره اهل بیت در آیه تطهیر بر می شمارد، و سرانجام با تکیه بر قرائن موجود در آیه شریفه و نیز تعداد فراوانی از روایات وارد شده در موضوع از طریق فریقین، به این نتیجه می رسد که، آیه تطهیر، تنها در حق پنج نفر یعنی: پیامبر اسلام(ص)، علی(ع)، فاطمه(ص) و حسن(ع) و حسین(ع) نازل شده است و نمی تواند همسران پیامبر (ص) را دربرگیرد، زیرا به اتفاق فریقین، همسران پیامبر(ص) مصون و معصوم از خطا و اشتباه نبودند. ضمنا روش پژوهش حاضر توصیفی ـ تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"در این راه، ابتدا به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی اهل بیت میپردازد، آن گاه اقوال و نظریههای گوناگون را دربارة اهل بیت در آیة تطهیر بر میشمارد، و سرانجام با تکیه بر قرائن موجود در آیة شریفه و نیز تعداد فراوانی از روایات وارد شده در موضوع از طریق فریقین، به این نتیجه میرسد که، آیة تطهیر، تنها در حق پنج نفر یعنی: پیامبر اسلام(، علی(، فاطمه( و حسن( و حسین( نازل شده است و نمیتواند همسران پیامبر( را دربرگیرد، زیرا به اتفاق فریقین، همسران پیامبر( مصون و معصوم از خطا و اشتباه نبودند.
(مکارم، 1369: 17/297؛ سبحانی، منشور جاوید: 5/293؛ سبحانی، 1420: 10/139) ممکن است کسی تصور کند که اراده تکوینی، سبب میشود که یک نوع جبری حاصل شود و اگر چنین باشد دیگر فضیلتی برای اهل بیت( به حساب نخواهد آمد؟ در پاسخ میگوییم معصوم دو نوع شایستگی دارد؛ یکی ذاتی و موهبتی که از سوی خداوند به آنها داده شده تا بتوانند الگوی مردم باشند و دیگری اکتسابی که از طریق اعمال اختیاری خود به دست میآورد.
(نباطی البیاضی، بیتا: 1/187؛ حسکانی، 1411: 2/53) این احادیث، که تنها نمونههایی از روایات بیشماری است که در این موضوع وارد شده است، به خوبی نشان میدهد که مصداق آیة تطهیر، گروهی غیر از همسران پیامبر( است و آنان، همان کسانی هستند که طبق روایات متواتر نقل شده از سوی محدثان بزرگ شیعه و سنی، عبارتاند از: پیامبر اکرم(، علی(، فاطمه(، حسن( و حسین(."