چکیده:
این مقاله درصدد تبیین تأثیرگذاری انقلاب اسلامی ایران بر تعامل نخبگان سیاسی،فکری و فرهنگی در سطوح تحلیل بین المللی،منطقهای و داخلی است.در سطح تحلیل بین المللی،انقلاب اسلامی ایران موجب تعامل نخبگان جهان در زمینهء نفی نظام سلطه،نوسازی معنوی،گفتگوی میان تمدنی،غرب پژوهی،«نه شرقی نه غربی»،و نفی الگوهای مادیگرایانه و قدرتطلبانه گردید. در سطح تحلیل منطقهای،انقلاب اسلامی موجبات تعامل نخبگان جهان اسلام در زمینهء تمدنسازی و پایهریزی مبانی معرفتی تمدن نوین اسلامی،ارائهء الگوی مردمسالاری دینی،احیای بیداری اسلامی و گسترش موج اسلامخواهی،برجستهسازی نقش نخبگان علمی و فرهنگی در عرصهء منطقهای،مطرح کردن جنبشهای اسلامی به عنوان بازیگران نوین منطقهای،و فضاسازی برای گفتگو درون تمدنی بین المللی اندیشمندان تشیع و اهل سنت را فراهم آورد. در سطح تحلیل داخلی،انقلاب اسلامی زمینههای تعامل نخبگان حوزه و دانشگاه را در زمینهء جنبش نرمافزاری و تولید علم ایجاد کرد و بر ضرورت استقلال فرهنگی و فرهنگ استقلالی،اهتمام به نقش روشنفکران دینی به عنوان طبقه متوسط اجتماعی-فرهنگی،نهادینهسازی نظام جمهوری اسلامی،گردش سیال نخبگان و توسعه فرهنگی و علمی کشور تأکید نمود. در پایان،مقاله به ارائه راهکارهایی برای تقویت تعامل،تبادل و همفکری نخبگان علمی،فرهنگی و سیاسی در سه سطح داخلی،منطقیای و بین المللی میپردازد.
خلاصه ماشینی:
"در این راستا،تکیه بر ضرورت بهرهگیری از آموزههای دینی برای ایجاد تمدن اسلامی، تأکید بر بالندگی تمدن اسلامی به عنوان مهد پرورش علم و فکر مسلمانان،تبیین برخورداری تمدن اسلامی از سابقهء عظیم تمدنی و دین معرفتپرور و فرهنگآفرین، نشان دادن تأثیر دین و آموزههای دینی در فرآیند تولید علم،تأکید بر عناصر مقومه تمدن اسلامی شامل عدالتخواهی،تولید علم،آزادیخواهی و آزاداندیشی به عنوان پشتوانههای ماندگاری حرکتهای اصولی،تأکید بر اصولگرایی به معنای پذیرش اصول معقول و منطقی و پایبندی به آن منظور فراهم آوردن امکان حرکت و پویایی فکری و علمی براساس اجتهاد و اهتمام به پرهیز از تحجر به معنای حمایت جاهالانه از باورهای غیر مستدل و مانع از نوآوری و حرکت صحیح،تأکید بر ضرورت تعامل دین با زمان و همگونی آموزههای اسلام با مقتضیات زمان و مکان در عصر حاضر،اهتمام به لزوم اعادهء هویت و عزت جهان اسلام با تقویت بیداری اسلامی،بیدار کردن عقل جمعی،توسعه نشاط اجتهادی،دینباوری،دینداری و معنویت نخبگان و ایجاد فضای رقابت ایدهها در چارچوب منطق و اخلاق و در جهت رشد اندیشه اسلامی،تلاش برای تحول فرهنگی جوامع اسلامی در عین پرهیز آنان از انفعال در برابر غرب،نفی مقهوریت در برابر نظام تکنوپول مبتنی بر تفوق غرب در فناوری و ماشینیسم و مقابله با تلاش غرب برای یکدستسازی و یکسانسازی فرهنگی جوامع اسلامی با سیاستهای برونزا و تحمیلی،مورد اهتمام انقلاب اسلامی قرار گرفت و از این رهگذر این انقلاب به عنوان جنبش جدید اجتماعی توانست تعامل بین نخبگان را در سطح منطقهای براساس نگرش انتقادی به حکومتای استبدادی و اقتدارگرا و زیر سؤال بردن کارآمدی آنها،نفی استعمار و صهیونیسم و تحولطلبی با آزادسازی منطقه از سلطه خارجی به منصهء ظهور رساند،امکان تحقق نظریهء وحدت(در آرمانها و اررشها)در عین کثرت(روشها و شیوههای اجرا)را آشکار سازد و بدین ترتیب موجبات تعامل نخبگان منطقهای را در جهت بیداری اسلامی و احیای تمدن اسلامی فراهم آورد."