چکیده:
نویسنده در این مقاله تلاش کرده است تا با نگاهی به مبحث نوگرایی در خصوص
نظریهپردازان علوم مختلف، به وجود این خصلت در اندیشههای حضرت امام توجه خاص
داشته باشد. وی این مقصد را در دو قسمت تحت عنوان «شیوة زیست روحانیت» و «بینشهای
عمده نظری» به انجام میرساند. در قسمت اول بر این نکته تأکید میشود که چگونه حضرت
امام نگرش نوینی از عالم دینی را به حوزههای سنتی روحانیت معرفی کردند. بحث قسمت
دوم در دو بخش «سیاست معنوی» و «قداست طبیعت» پیگیری میشود. در بخش اول با ارائه
تعریفی از عرفان و انسان به این نتیجه میرسد که با ورود عرفان و اخلاق در سیاست،
انسانیترین سیاستها بر جامعه حاکم میگردد. در بخش دوم، ابتدا انسان و عالم را با
مسجد مقایسه کرده و برای آنان قداستی همتراز قداست مسجد قائل شده و در پایان نتایج
زیست محیطی از این مقایسه گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"از طرف دیگر، جامعهای که افراد آن همة مواهب طبیعی و آسایش زندگی را برای حیات اخروی رها کردهاند در اساس و بن با جامعهای که هدف از تلاش و زندگی را فقط پرداختن به اموری دنیوی میدانند، متفاوت است و هر دو نیز با نگاه امام خمینی مغایرت دارد؛ زیرا ازدیدگاه اسلام و اندیشة امام خمینی، دنیا و آخرت، جسم و روح، سعادت این جهانی و سعادت ابدی در امتداد یکدیگر قرار گرفته و جدا از یکدیگر نیستند و افراد این جامعه همه فطرتا عاشق کمال و خیر مطلقند.
در تفکر تکنولوژیکی مدرن هر دو مسبوق به نگاه ابزاری به طبیعت است و انسان که در مرکز عالم است طبیعت را در خدمت خود میبیند و حرمتی برای آن قائل نیست ولی در اندیشة کسی که معتقد است : «عالم محضر خداست»، [صحیفة امام 1378 ج8: 388] «عالم مسجد ربوبیت است» و انسان نیز تنها موجودی است که میتواند خدا را بیش از سایر موجودات بشناسد و بشناساند.
این اندیشههای بدیع امام ــ که برخی از آنها در ایران پیگیری میشود ــ میتواند هدیهای از صلح و احترام به کرامت انسان و حفظ طبیعت به جهان مضطرب روزگار ما باشد که اگر به آنها تجسد و تجسم نبخشیم بیرنگ میماند و در خطر فراموشی قرار میگیرد هرچند همانگونه که نمیتوان روح را به درون تبعید کرد، اندیشه را نیز نمیتوان محصور و زندانی نمود."