چکیده:
مبنای این پژوهش «رابطه انسان با خدا» در قالب الگوهای مختلف جهتگیری ارزشی
در جامعة ایران است که با الهام از آموزههای مولای متقیان،امام علی(ع)، در
نهجالبلاغه الگویی نظری برای بررسی آن طراحی شده است. روش تحقیق، تحلیل محتوای
مضامین ارزشی مندرج در روزنامههای کثیرالانتشار و با قدمت چهل سال گذشته بوده و بر
اساس یافتهها ونتایج تحقیق، جهتگیری نظام ارزشهای دینی ـ فرهنگی بر پایة سنجههای
دینداری از الگوی «احساسی ـ مناسکی» قبل از انقلاب اسلامی به الگوی «پیامدی ـ فکری»
بعد از انقلاب اسلامی تحول یافته است.نتایج حاصل ازآزمون تفکیک احتمال وقوع: تحلیل
خوشه[2] و الگوریتمهای خوشهبندی نیز نشاندهندة آن است که وقتی جهتگیریهای ارزشی
از نوع «پیامدی»در حوزة دینداری رواج مییابد، بقیة ارزشها در این حوزه تحتالشعاع
قرار میگیرند.
خلاصه ماشینی:
"همچنین در رابطه با «ارزشهای مثبت مربوط به متغیر رابطة انسان با خدا» (یعنی شاخصهای: ایمان و اعتقاد به خدا و دین، اعتقاد به اصول دین، وجود و لزوم انجام مناسک دینی، وجود زندگی دینی،وجود احساسات و عواطف دینی، وجود دانستنیها و دانش دینی) و تفاوت نسبتهای مشاهده شده در مقاطع قبل و بعد از انقلاب اسلامی، نتایج حاصله نشاندهنده آن است که این شاخص با مقدار3/4= t و درجة آزادی بینهایت و سطح معنی داری000/0p= ، با99 درصد اطمینان از تفاوت معنیدار آماری بین این دو مقطع زمانی برخوردار است.
همچنین در رابطه با «ارزشهای منفی مربوط به متغیر رابطة انسان با خدا» (یعنی شاخصهای: عدم ایمان به خدا و دین، عدم اعتقاد به اصول دین، عدم وجود و لزوم انجام مناسک دینی، عدم وجود زندگی دینی، عدم وجود احساسات و عواطف دینی، عدم وجود دانستنیها و دانش دینی) و تفاوت نسبتهای مشاهده شده در مقاطع قبل و بعد از انقلاب اسلامی، نتایج حاصله نشاندهنده آن است که این شاخص با مقدار23/4= t و درجة آزادی بینهایت وسطح معنی داری000/0p= ، با 99 درصد اطمینان از تفاوت معنیدار آماری بین این دو مقطع زمانی برخوردار است.
نمودار شماره 2: همگرایی و نا همگرایی میان جهتگیریهای ارزشی رابطة انسان با خدا در اینجا و در مقام آزمون فرضیات کلی تحقیق، میتوان گفت که ارزشهای دینی: از ایمان و اعتقاد به خدا و دین گرفته تا اعتقاد به اصول دین، آداب و مناسک دینی، اعتقاد به تأثیر دین بر زندگی و تولید رفتارهای فردی و جمعی متناسب، خوف وخشیت نسبت به او، اعتقاد به آگاهیهای دینی، معرفتاندوزی و کسب دانش دینی و لزوم افزایش آن برای یک فرد مسلمان، در سالهای 1378 و1381 (دو مقطع بعد از انقلاب) با سالهای 1345 و1355 (دو مقطع قبل از انقلاب)، از تفاوت نسبتا کمتری برخوردار بودهاند."