چکیده:
این پژوهش براساس یکصد و پنجاه برگه سند ساواک پیرامون تلاشهای آیت الله حاج آقا حسین خادمی«ره»در اصفهان،در مرحله نخست انقلاب اسلامی تهیه شده است.مقاله تلاش دارد تا رخدادهای اصفهان در این مقطع و نقش آیت ا...خادمی در آن را بنمایاند و فرصتها و موانعی که بر مواضع وی در خلال مبارزات تأثیرگذار بودهاند را شناسائی نموده و موضع رژیم پهلوی در قبال حوادث نخستین در سالهای دهه چهل را در اصفهان روشن نماید. کنش و واکنشهای فراوانی که در این راستا از سوی روحانیت و متقابلا ساواک صورت گرفته است،تشکیلدهنده بخش مهمی از تاریخ معاصر ایران در منطقه حساس اصفهان میباشد. اهدافی که هریک از طرفین مبارزه-روحانیت و ساواک-دنبال مینمودهاند،روشنگر زمینههای شکلگیری عملی حکومت اسلامی در مرحله بعدی نهضت به رهبری امام خمینی«ره»میباشد.
خلاصه ماشینی:
"در استان اصفهان ساواک در سال 8331 ش در اصفهان تشکی شد و اولین رئیس آن شخصی به نام احمد واثقی بود[اسناد ساواک، 8331/01/41]در سال 14 یکی از افسران ارتش به نام محمود صدقی عهدهدار مسئولیت ساواک اصفهان شد[اسناد ساواک، 14/21/11]و مسئولیت وی در اصفهان تا سال 6431 ش که مرحله نخست انقلاب اسلامی-34-0431 ش-پایان یافته بود،1 ادامه یافت[اسنادساواک،44/1/22] از آنجا که ساواک اصفهان مسئولیت کنترل فعالیتهای سیاسی اجتماعی همه افرادی که به نحوی با رژیم مخالف بودند را عهدهدار بود، لذا مأمورین آموزش دیده آن باید تمامی حرکتهای آنها را تحت مراقبت و نظارت دقیق خود قرار داده و از کم و کیف و جزئیات آن گزارشهای دقیق و منطبق با واقعیات تهیه میکردند.
[اسناد ساواک،44/1/12]در نگاهی کلی به اسناد میتوان نتیجه گرفت که اصولا ساواک فضائی جهت فعالیت سیاسی روحانیت اصفهان قائل نبوده و عملا در پی آن بوده است که به هیچ وجه اجازه ندهد ایشان از محدوده مسائل شرعی و دینی خارج شده و به امور سیاسی بپردازند.
خادمی در کنار یارانش در اغلب رخدادهای نهضت امام خمینی نه تنها به عنوان یک مجتهد مردمی حضور فعال داشته،بلکه استان اصفهان را به پایگاهی فعال جهت رشد و -------------- (1)-این پژوهش براساس اسناد ساواک از ابتدا کار ساواک تا اواسط سال 4461 ش صورت گرفته و بررسی مواضع و نقش آیت الله خادمی در سالها و حوادث بعدی فرصت دیگری را میطلبد."