خلاصه ماشینی:
"باید گفت هم زمان با فرمان مشروطه یا دهههای نزدیک به آن دو عامل بزرگ بر روند تاریخی ما موثر بوده است و به نظر میرسد تا هنگامهی انقلاب، جامعه ما را دستخوش تغییرات فراوان و بلکه متفاوت با همهی دورههای خود کرده است.
هرگز صفآرایی تاریخ غرب مقابل تاریخ ما منجر به زانو زدن تاریخ ما و غربیشدن تام ما نمیشود، اما باید پذیرفت که تاریخ ما موثر از غرب میشود و به دنبال آن صورتبندی اجتماعی این تاریخ شکلی دیگر مییابد.
مشروطه نقطه عزیمتی است که ریشهی بسیاری از مسائل امروز و دیروز ما در تمامی عرصههای اجتماعی و بلکه فردی است و اگر انقلاب اسلامی، نشانی بر تحقق آن تاریخ واحد وحیانی در مصاف با تمامی تاریخها و منجمله تاریخ غرب است، بر ماست که مقدمهی آن تاریخ را فراهم آوریم و در این راه روزگار انفعال خود را یکبار دیگر باز یابیم و صورتبندیهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی ناشی از تاریخ غرب را بشناسیم تا بدانیم آنچه بر ما گذشت و بشناسیم امکانهای تاریخی انقلاب اسلامی را."