چکیده:
مقاله ارایه شده،گزارش پژوهشی درباره سازمان روحانیت در ایران میباشد.در چارچوب نظری مهمترین عناصر در سازمان روحانیت را براساس دیدگاه صاحبنظران توضیح داده و در بخش روششناسی به معرفی روش تحقیق عملی مشارکتی و چگونگی بکارگیری آن برای مطالعه سازمان روحانیت ایران پرداختهایم.در بخش سوم مقاله نتایج حاصل از مطالعه میدانی انجام گرفته در حوزههای علمیه مشهد و قم را ارایه نمودهایم.براساس نظرات ارایه شده مشکلات درونسازمانی روحانیون به ترتیب عبارتند از:«مسایل مالی-اقتصادی»«مسایل فرهنگی»،«مسایل آموزشی».
خلاصه ماشینی:
"Environment میتوان میدانی که فرد در آن عمل میکند یعنی نیازهای درونی فرد و فشارهای محیطی را دو متغیر اصلی تعیینکننده رفتار فرد دانست و آنرا به شکل زیر ترسیم کرد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) تصویر شماره 1:نظر لوین در مورد عوامل مؤثر بر عمل فرد (796:1965 Lewin:Parsons and Shills همچنانکه ملاحظه میشود نظریه لوین کاربرد خوبی برای مطالعه رفتار افراد در سازمان دارد.
در مجموع میتوان تاثیر مسایل مالی را در ناتوانی روحانیون در ایفای نقش خود به شکل زیر بیان کرد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) تصویر شماره 5:تأثیر نظام مالی حوزه در ایفای نقش روحانیت 4-2-ضرورت تحول در فرهنگ حوزه مشکلات فرهنگی حوزه از دید پاسخگویان حوزوی بعنوان دومین مشکل سازمانی حوزه علمیه بیان شده است(ر.
و بالاخره امام خمینی(ره)روی اصلاح حوزه تکیه میکند و اجتهاد مصطلح در حوزههای علمیه را کافی برای جوابگویی مشکلات جامعه نمیداند و فرد بیاطلاع از مسایل سیاسی،اجتماعی و روابط بین المللی را مجتهد در این مسایل نمیداند و در این زمینه مینویسد: "مهم شناخت درست حکومت و جامعه است که براساس آن نظام اسلامی بتواند به نفع مسلمانان برنامهریزی کند که وحدترویه و عمل ضروری است و همینجاست که اجتهاد مصطلح در حوزهها کافی نمیباشد بلکه یک فرد اگر اعلم در علوم معهود حوزهها هم باشد ولی نتواند مصلحت جامعه را تشخیص دهد و یا نتواند افراد صالح و مفید را از افراد ناصالح تشخیص دهد و بطور کلی در زمینه اجتماعی و سیاسی فاقد بینش صحیح و قدرت تصمیمگیری باشد این فرد در مسایل اجتماعی و حکومتی مجتهد نیست و نمیتواند زمام جامعه را بدست گیرد"(ذاکری در مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی،1375:182-181)."