چکیده:
آیه 34 سوره نساء از جمله آیاتی است که مورد استفاده مخالفین جهت شبهه پراکنی قرار میگیرد. آنان با برداشت نادرست از آیه، ضمن استنباط برتری مرد بر زن و حاکمیت مطلق مرد بر زن، آن را بر بیعدالتی و ظلم خداوند حمل میکنند. بر اساس تحقیق انجام شده در این زمینه میتوان گفت آیه مذکور، با توجه به سیاق آیات قبل و بعد و حتی صدر و ذیل آیه، مربوط به روابط زن و مرد در خانواده است و جایگاه زوج و زوجه را در خانواده مشخص میسازد و بیانگر حکم مسئولیت و سرپرستی مرد در خانواده و حمایت و حفاظت از آن و تدبیر امور اقتصادی خانواده است. آیه شریفه در مقام بیان برتری مردان بر زنان نیست، بلکه بیان وظیفه و ریاست امور خانواده است. این مقاله درصدد پاسخگویی به موارد مزبور و شبهات پیشرو و ارائه نظر برگزیده است
خلاصه ماشینی:
بر اساس تحقیق انجام شده در این زمینه میتوان گفت آیه مذکور، با توجه به سیاق آیات قبل و بعد و حتی صدر و ذیل آیه، مربوط به روابط زن و مرد در خانواده است و جایگاه زوج و زوجه را در خانواده مشخص میسازد و بیانگر حکم مسئولیت و سرپرستی مرد در خانواده و حمایت و حفاظت از آن و تدبیر امور اقتصادی خانواده است.
comتاریخ دریافت: 5/2/1392 تاریخ پذیرش: 18/8/1392 طرح مسئله یکی از آیات قرآن کریم که مورد توجه بسیاری قرار گرفته، آیه شریفه «الرجال قوامون علی النساء بما فضل الله بعضهم علیٰ بعض و بما أنفقوا من أموالهم؛ (نساء / 34) مردان، [مایه] پایداری زناناند؛ بهخاطر آنکه خدا برخی از آنان را بر برخی [دیگر] برتری داد، و بهخاطر آنچه از اموالشان [در مورد زنان] هزینه میکنند»، است.
(حسینی طهرانی، 1418: 50) بنابراین با توجه به نظر لغویون میتوان گفت که کلمه قوامون بهمعنای قیم و قوامیت نیست که در آن نوعی تسلط مطرح باشد بلکه قوام از ریشه قیام بهمعنای ایستادن است؛ یعنی مردان برای انجام دادن امور زنان ایستادهاند.
3. ولایت مردان تنها در بعد اقتصادی بعضی از مفسران، قوام بودن مردان را بر زنان به دلیل پرداخت نفقه و کفایت امور ایشان میدانند و در بعضی تفاسیر اهلسنت، احادیثی نیز در تأیید این مطلب آمده است؛ مثلا جامع البیان در تفسیر این آیه روایتی از ابنعباس آورده است که دلالت بر برتری مردان بر زنان دارد بهخاطر دادن نفقه به او و همین سبب قوامیت مرد بر زن شده است.