چکیده:
یکی از مباحث زیبایی که در همه ادیان مورد بحث قرار گرفته است، دعا است.دعا، عاملی است در جهت ساختن انسان و نزدیکی او با خداوند. دعا، اگرچه در همه
ادیان مورد بحث قرار گرفته است، اما لطافت، جاذبه و زیبایی، و همه جانبه بودن آن در
مکتب تشیع آن هم از زبان امام عارفان، حضرت علی علیهالسلام،<<آن روح کلی و همه
جانبهآن چنان بدیهی است و پرجاذبه که نیازی به توضیح و تفسیر ندارد.تنها ذکر این
نکته ضروری است که بررسی و تدبر در نهج البلاغه میتواند ما را به این مطلب رهنمون
شود که آنچه در نهج البلاغه وجود دارد، به تعبیری همان است که در قرآن کریم و
روایات وجود دارد و این یعنی ارتباط نزدیک حضرت با منبع وحی الهی.
خلاصه ماشینی:
"حضرت علی(ع)نیز در نهج البلاغه، این مطلب را تذکر دادهاند که انسان باید در همه احوال با خداوند در ارتباط باشد و راز و نیاز داشته باشد و از کسانی که در موقع گرفتاریها به خداوند روی میآورند و پس از رفع آن، نالهها و راز و نیازهای خویش را فراموش میکنند، شکایت نموده و میفرمایند: «ان سقم ظل نادما و ان صح أمن لاهیما یعجب بنفسه اذا عوفی و یقنط اذا ابتلی ان اصابه بلاء دعا مضطرا و ان ناله رخاء اعوض معترا تغلبه نفسه علی ما یظن و لا بغلبها علی ما یستقین» 3 (1).
امام عارفان در صحنه دعا نیز چون میدان جنگ، تکاور بیان را بجولان آورده است و آنچنان مفاهیمی عرفانی به جای گذاشته است که عارفی بزرگ چون حضرت امام خمینی(ره)در وصف جمله:«فهبنی یا الهی و سیدی و مولایی و ربی صبرت علی عذابک فکیف اصبر علی فراقک» 2 می فرمایند:«من کوردل تاکنون نتوانستم این فقره و بعض فقرات دیگر این دعای شریف را به جد بخوانم، بلکه آن را به زبان علی(ع)میخوانم و ندانم آن چیست که صبر بر آن از عذاب خدا در جهنم مشکلتر است» 3 برای انسان جالب است که بداند حضرت علی(ع)با همه گرفتاریهای دوران زندگیش با همه مشکلات بعد از رحلت پیامبر(ص)، و با همه مسائلی که در دوران خلافتش با آن روبهرو بود که گاه موجب آن میشد که مردم را نفرین کند، از خلوت خویش با خداوند چه میخواسته است و از چه سخن میگفته است و مسائلی برای او از اولویت برخوردار بودهاند."