چکیده:
بافتهای تاریخی میراث ماندگار معماری و شهرسازی ماست که حفظ و نگهداری از آنها وظیفه نسل حاضر است. در کنار حفاظت از این مجموعههای ارزشمند چگونگی پیوند توسعههای جدید به این بافتها موضوعی است که نباید از نظر دور بماند. عدم توجه به ویژگیهای زیباشناختی و سوء مدیریت سبب گردیده است تا ساخت و سازهای جدید بدون در نظر گرفتن ارزشهای بصری کالبد قدیم و تنها بر اساس نظر سازندگان و استفادهکنندگان انجام پذیرد. در بیشتر موارد ضوابط موجود تنها به کلیاتی بسنده کرده است و پرداختن به اصول و بررسی کیفیتهای ارزشمند موجود در منظر این بافتها و چگونگی الگوبرداری از آنها به صورت سطحی مطرح گشته است. معماری و شهرسازی معاصر باید ضمن احترام به بستر موجود از یک سو و توانایی در ایجاد همخوانی کالبد با سلیقه و نیازهای زندگی امروز بتواند تداوم فرهنگی این فضاها را حفظ نماید. از طرف دیگر تدوین ضوابط دقیق طراحی موجب ایجاد یکنواختی و الگوبرداری صرف از این فضاها میگردد که این مسأله نیز میتواند به هویت این بافتها آسیب برساند. بنابراین تلاش این پژوهش بر آن بود تا با بررسی آرای صاحبنظران و استخراج نقاط مشترک در زمینه تحلیل منظر مصنوع، بتواند به معیارهایی برای الگوسازی در این رابطه دست یابد. بدین منظور این نوشتار از روش تحقیق «توصیفی- تحلیلی» و شیوه تحقیق «مرور متون و اسناد کتابخانهای» و جمعآوری اطلاعات در بستر «مطالعات میدانی» بهره برده و با تکیه بر مبانی نظری موضوع، به ارایه این سنجههای کیفی پرداخته است. برای تبیین بهتر بحث محله تاریخی علیقلی آقا در اصفهان به عنوان نمونه مطالعاتی مورد تحلیل قرار گرفت.
خلاصه ماشینی:
"جدول 2: شاخصهای سنجش کیفی و طراحی منظر با توجه به کیفیتهای کلیدی کیفیت معیارهای سنجش و طراحی وحدت وجود الگوهای مشترک در طراحی بازشوها و جزییات وجود تشابه در ارتفاع، مقیاس، خطوط کلی استفاده از الگوهای رنگی و مصالح همخوان استفاده از خطوط کج و منحنی با توجه به بستر طرح تغییر در تناسبات برای تاکید و تمرکز بر عنصری خاص هماهنگی رعایت اندازههای خاص اجزای سازنده نمای ساختمان تعریف امتداد افقی یا عمودی برای جداره با استفاده از تسلط تقسیمات عمودی و افقی بنا تکرار دوتایی عناصر یا تکرار عناصر پیچیدهتر به تعداد بیشتر ترکیبهای متقارن وجود عناصر تزئینی متقارن ترکیبهای غیر متقارن و متعادل (استفاده از المانهای متقارن با روابط پیچیدهتر) وجود مشابهتهایی در ارتفاع، مقیاس، تودهگذاری، ساماندهی کلی نماها استفاده از الگوهای هماهنگ در مصالح، رنگها و شکل بامهای ساختمان انسجام بصری وجود مقیاسهای مختلف در یک بنا وجود سلسله مراتب بین مقیاسهای مختلف پرداختن به جزییات در ورودیها وجود تناسبات میان اجزای ساختمان (پنجرهها و بازشوها به کل نمای ساختمان) استفاده از جزئیات بیشتر و ایجاد تضاد بصری در نواحی داخلی یا حاشیهای سطوح ساده استفاده از تداوم خطی برای سازماندهی اطلاعات بصری پس از مطالعه بر روی دیدگاههای مختلف در رابطه با ویژگیهای منظر شهری مطلوب و دستیابی به کیفیتهای کلیدی در این زمینه (هماهنگی، وحدت، انسجام)، برای نیل به هر کدام از این کیفیتها در منظر بافتهای تاریخی استخراج گردید (جدول 2)."