چکیده:
در اندیشه سیاسی اسلام اصل «حفظ عزت مسلمانان» و «نفی سلطه بیگانگان» از اهمیت خاصی برخوردار است. اقتدار علمی از لوازم مهم دو اصل یاد شده میباشد. تبیین فرایند جهاد علمی و بررسی جایگاه و زیرساختهای اقتدار علمی در اندیشه سیاسی اسلام موضوع اصلی نوشتار حاضر است. نویسندگان مقاله با محور قرار دادن اندیشه سیاسی اسلام و به ویژه بیانات مقام معظم رهبری، کوشیدهاند؛ اولا، فرایند جهاد علمی را به منظور رسیدن به اقتدار علمی تبیین کرده، ثانیا، جایگاه اقتدار علمی در اندیشه سیاسی اسلام را روشن ساخته و ثالثا، زیرساختهای اقتدار علمی، از قبیل «حقانیت دین اسلام»، «اسلام و علم»، «تبادل فکری» و «سلطنت علم» را توضیح دهند.
Abstract: In Islams political thought, principles of preserving Muslims
dignity and negating domination of foreigners are of especial
importance. Scientific authority is an important necessity for those
principles. This article is aimed at clarification of the process of scientific
jihad and study of position and infrastructures of scientific authority in
Islams political thought. Taking Islams political thought especially the
supreme leaders statements as the pivot of the article, authors have tried
to first, clarify the concept of scientific jihad to achieve scientific authority
and second, determine the position of scientific authority in Islams
political thought and third, explain infrastructures of scientific authority
such as the truth of the religion of Islam, Islam and science,
intellectual exchanges and the kingdom of science.
خلاصه ماشینی:
حال باید دید که اندیشه سیاسی اسلام، چه فرایندی را برای دستیابی به اقتدار علمی طراحی کرده است؟ آیا میتوان دستور قرآنی جهاد را از فرایندهای مزبور برشمرد؟ جایگاه اقتدار علمی و زیرساختهای آن در اندیشه سیاسی اسلام چیست؟ رهبر فرزانه انقلاب چندسالی است که به مناسبتهای گوناگون توجه اندیشمندان ایرانی را به تولید علم، خودکفایی علمی، بومیسازی علوم و جنبش نرمافزاری جلب کرده است.
(صدر، 2010: 1 / 12 ـ 9) جهاد علمی برای اقتدار علمی جهاد از دستورهای مهم اسلام بوده و در قرآن بسیار مورد تأکید قرار گرفته است.
(بیانات مقام معظم رهبری، 01/01/1385) ازاینرو میتوان چنین برداشت کرد که در اندیشه سیاسی اسلام، راهکار جهاد علمی به عنوان یک فرایند برای رسیدن به اقتدار علمی طراحی شده است.
حقانیت دین اسلام وقتی بخواهیم در جمله «ما باید به خودکفایی علمی دست یابیم» دقت کنیم، پرسشی مطرح میشود که منظور از «ما» کیست؟ قرآن، امت اسلامی را برترین امتها دانسته (آل عمران / 110) و با تعبیر «انتم الاعلون» (آلعمران / 139) مسلمانان را ستوده است.
(بیانات مقام معظم رهبری، 12/06/1386) ازاینرو میتوان چنین نتیجهگیری کرد که از نظر آموزههای اسلامی نه تنها علم حیات است و باید دیگران را در استفاده از آن سهیم نمود، بایستی در تولید علم سرآمد روزگار شد و عزت و عظمت اسلام را به منصه ظهور رساند.
(شفیعیفر، 1389: 17) آنچه اکنون میخواهیم آن را مورد بحث و بررسی قرار دهیم، بحث از سلطنت و قدرت علم در اندیشه سیاسی اسلام است.
(بیانات مقام معظم رهبری، 12/06/1386) در اندیشه اسلامی نیز از علم و دانش به یک معنا استفاده ابزاری میشود.