چکیده:
پروفسور توشیهیکو ایزوتسو، زبانشناس، فیلسوف، اسلامشناس و قرآنپژوه ژاپنی (1914-1993)، علاوه بر اینکه قرآن کریم را به ژاپنی ترجمه کرده است دارای دو اثر قرآنی به نامهای خدا و انسان در قرآن و نیز مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن است که در آنها با رویکردی معناشناسانه به تبیین ساختار اساسی آموزههای قرآن پرداخته است. وی متأثر از مکتب قوم ـ زبانشناسی یا مکتب بن است، که طبق آن هر زبانی جهانبینی ویژة خود را دارد، و با برخورداری از پیشینهای علمی در زبانشناسی و فلسفه، به بررسی معناشناسانۀ واژههای کلیدی قرآن میپردازد و سعی میکند با کشف ارتباط معنایی واژگان در یک شبکۀ معنایی گسترده، به نظام هماهنگ قرآنی دست یابد. وی در روش خود از معناشناسی همزمانی و درزمانی استفاده میکند که در معناشناسی همزمانی نیز از اصول هفتگانهای پیروی میکند که در پژوهش حاضر از جهات متفاوت مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. بیتوجهی به معناشناسی جملهای و سیاقمندی معنا، ناآشنایی با مکاتب مختلف معناشناسی و تکبعدیبودن، بیتوجهی به تفاوت فهم افراد در دوران پس از نزول قرآن کریم، عدم وجود معیار در تعیین کلمات محوری، دید فلسفی منبعث از منابع غیر اسلامی و آشنایی ضعیف با علوم بلاغی، از جمله محورهای نقد روششناسی ایزوتسو در این مقاله است.
خلاصه ماشینی:
نقد و بررسی آرای ایزوتسو در حوزة معناشناسی قرآن کریم علی شریفی * چکیده پروفسور توشیهیکو ایزوتسو، زبان شناس ، فیلسوف ، اسلام شناس و قرآن پژوه ژاپنی (١٩١٤-١٩٩٣)، علاوه بر این که قرآن کریم را به ژاپنی ترجمه کرده است دارای دو اثر قرآنی به نام های خدا و انسان در قرآن و نیز مفاهیم اخلاقی ــ دینـی در قـرآن است که در آن ها با رویکردی معناشناسانه به تبیین ساختار اساسی آموزه های قرآن پرداخته است .
بی توجهی به معناشناسی جمله ای و سـیاق منـدی معنـا، ناآشـنایی بـا مکاتـب مختلف معناشناسی و تک بعدی بودن ، بی توجهی به تفاوت فهم افراد در دوران پس از نزول قرآن کریم ، عدم وجود معیار در تعیین کلمات محوری ، دید فلسفی منبعث از منابع غیر اسلامی و آشنایی ضعیف با علـوم بلاغـی ، از جملـه محورهـای نقـد روش شناسی ایزوتسو در این مقاله است .
دو اثر برجستة قرآنی وی ، که از آن ها بیش تر بحث خواهیم کرد، یکی کتاب مفـاهیم اخلاقـی ــ دینـی در قرآن مجید ١ و دیگری خدا و انسان در قرآن است ٢ ایزوتسو مـدعی اسـت کـه وی در اثـر نخست با بررسی تحلیلی واژه های عمده و اصلی اخلاقی ـ دینی قرآن به تدریج به شناخت ساختمان بنیادی آن نظامی دست می یابد که همـة رویـدادهای متضـمن حکـم و قضـاوت اخلاقی در آن پیش از آن که برای اعضای آن جامعة زبانی قابل حصول شـوند از صـافی آن بگذرد.