چکیده:
چکیده طرح گفتمان ایجابی در حوزة مطالعات امنیتی به اصلاح دیدگاههای امنیتی و ارتقای آنها منجر شد. بهگونهایکه ارزیابی امنیتی را، از تهدیدشناسی صرف پدیدهها، به فعالیتی جامع و مشتمل بر شناسایی «فرصتها و تهدیدها» تبدیل کرد که برای طراحی راهبردهای امنیتی بهمراتب مناسبتر و مؤثرترند. نویسنده، در نوشتار حاضر با پرسش از «ارزیابی امنیتی غرب»، مجموعة تهدیدهای ناشی از عملکرد غرب درقبال جمهوری اسلامی ایران را بررسی کرده است و با استفاده از گفتمان ایجابی امنیت، به شناسایی محورهای امنیتی اصلی در مناسبات غرب با جمهوری اسلامی ایران پرداخته و پنج مؤلفۀ اصلی را معرفی کرده است که عبارتاند از فرصت ـ تهدیدهای غرب در حوزههای «امنیت و هویت»، «امنیت و کارامدی»، «امنیت و بوروکراسی»، «امنیت و اخلاق»، و «امنیت و انسانیت». از تحلیل مؤلف برمیآید که، بهرغم اهتمام غرب به تهدیدسازی برای ایران، بهسبب مبادی معتبر نظام اسلامی شکلگیری فرصتهای ممکن مشابه در محورهای مذکور برای ایران فراهم میشود. ازسوی دیگر، درحالیکه اهتمام اصلی غرب به تولید تهدیدهای نرمافزاری است مزیت نسبی ایران نیز در حوزة مقابلۀ نرمافزاری است. بنابراین، توان و امکان مدیریت این تهدیدها و امنیتسازی برای جمهوری اسلامی ایران بسیار زیاد ارزیابی میشود.
خلاصه ماشینی:
٣,١ ارزیابی امنیتی تصویر عمومی از ارزیابی امنیتی به شناخت و بیان «تهدیدهای متوجه یک بازیگر» معطوف است ، چنان که کارشناسان امنیتی معمولا خود را موظف به بیان این تهدیدها مـی داننـد، امـا مطابق تعریف ایجابی عرضه شده از امنیت این تلقـی صـائب و جـامع نیسـت و مـی تـوان ارزیابی امنیتی را به گونه ای تحلیل پدیده دانست که بتوان مجموع فرصت ـ تهدیدهای بالفعل و بالقوة آن را برای بازیگر شناسایی و بیان کرد (افتخاری ، ١٣٨٩: فصل اول ).
مؤلفه های امنیتی غرب متناسب با نظریة ایجابی عرضه شده از امنیت و در چهارچوب الگـوی مفهـومی پیشـنهادی می توان پنج مؤلفة امنیتی را برای غرب در ارتباط با جمهوری اسلامی ایران شناسایی کرد: ١,٤ امنیت و هویت موضوع هویت را باید ازجمله مسائلی دانست که طی دو دهة گذشته در سطح تحلیل هـای سیاسی ـ اجتماعی بسیار به آن ها توجه شده است تا آن جا که حوزة نظریه پردازی در روابط و سیاســت بــین الملــل را متــأثر ســاخته (لینکلیتــر، ١٣٨٥: ١١١-١٣٤) و بــه حاکمیــت رویکردهای اجتماعی بر مطالعات و معادلات سیاست بـین الملـل کمـک درخـور تـوجهی کرده است (ونت ، ١٣٨٤: ٤٦٤-٥٣٨).
ف. ن ـ ١ اعتباربخشی درحالی که غرب از ره گذر تعارض هویتی درپی اثبات سیاست های امنیتـی خـود اسـت ، ممکن است از درون همین تهدید نرم افزارانه ، فرصتی بـس بـزرگ حاصـل آیـد کـه بـه «اعتبارسازی » جمهوری اسلامی ایران انجامد.
در چهارچوب این الگـوی تحلیلی ، نگارنده ده فرصت ـ تهدید اصلی ، در سطح نرم افزارانه و سخت افزارانـه ، را ازجانـب غرب برای جمهوری اسلامی ایران شناسایی و معرفی کرده که در جدول ١ ذکر شده است .