چکیده:
هدف: هدف این پژوهش مطالعۀ علمسنجی مهاجرت نخبگان کشور به دانشگاههای برتر آمریکاست. روش: روش انجام پژوهش علمسنجی و جامعۀ پژوهش، اعضای هیأتعلمی ایرانی ده دانشگاه برتر آمریکا بود که بر اساس نظامهای ردهبندی بین المللی انتخاب شدند و اطلاعات آثار و استنادهای آنان از پایگاه اسکوپوس استخراج شد. نتایج: نتایج نشان داد 141 نفر اعضای هیأتعلمی ایرانی در حوزههای علوم پزشکی، علوم فنی، هنر، علوم انسانی و علوم پایه در دانشگاههای آمریکا، مشغول فعالیت هستند. در میان دانشگاههای مبدأ قبل از مهاجرت، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تهران در دو رتبۀ نخست قرار دارند. در حوزههای بررسیشده میزان تولیدات علمی قبل از مهاجرت (39/0 درصد) در مقایسه با بعد از مهاجرت (61/99 درصد) بسیار اندک است. میزان تبادل علمی این اعضا با نویسندگان داخلی برابر با 23/4 درصد است. همچنین بررسی رفتار استنادی از حیث استناد به آثار ایرانی و آثار غیرایرانی نشان میدهد که 136/0 درصد به آثار ایرانی و 864/99 درصد به آثار غیرایرانی استناد میکنند.
خلاصه ماشینی:
مهاجرت نخبگان براي کشورهاي مبدأ و مقصد پيامدهايي دارد که در پاره اي از پژوهش ها به آن پرداخته شده است که از جمله ميتوان به پژوهش هاي طيبي و همکاران (‘١٣٩)، عسگري و تقوي )١٣٨٩)، شاه آبادي و پوران (١٣٨٨) اشاره کرد.
در چه حوزه هايي از علوم مورد بررسي، ميزان مهاجرت به آمريکا بيشتر بوده است ؟ يافته هاي پژوهش حاکي از آن است که از ١٤١ نفر مشغول فعاليت در دانشگاه هاي آمريکا، ‘٤ درصد در حوزة علوم پزشکي، ٢٨ درصد افراد در حوزة علوم فني،٢١ درصد در حوزة هنر و علوم انساني و ١١ درصد در حوزة علوم پايه در اين دانشگاه ها فعاليت دارند.
ميزان ارتباط علمي اعضاي هيأت علمي ايراني دانشگاه هاي آمريکا با نويسندگان داخلي چقدر است ؟ از مجموع آثار توليد شده سهم حوزة علوم فني برابر ٦٦/٢٦ درصد است ، که ٢/٧٩ درصد اين آثار را با ايرانيان داخل کشور و ٦٣/٤٣ درصد را با متخصصان ساير کشورها توليد کرده اند.
رفتار استنادي اعضاي هيأت علمي ايرانيتبار دانشگاه هاي آمريکا از حيث استناد به آثار ايراني و غيرايراني چگونه است ؟ جدول ٣ نشان ميدهد در حوزة علوم فني ٧‘/‘ درصد، در حوزة علوم پايه ٤‘/‘ درصد، درحوزة هنر و علوم انساني ٦‘‘/‘ درصد و در حوزة علوم پزشکي ٢‘/‘ درصد به آثاري استنادکرده اند که دست کم يکي از نويسندگان آن وابستگي سازماني به دانشگاه ها يا ساير مؤسسات علمي و پژوهشي در داخل ايران دارند.
هدف از اين پژوهش ، بررسي مهاجرت نخبگان به دانشگاه هاي برتر آمريکا با رويکرد علم سنجي است .