چکیده:
در بین آلایندههای ورودی به محیطزیست هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای (PAHs) Polycyclic Aromatic Hydrocarbons از نظر آسیبهای مختلف و مهم به انسان و محیطزیست از اهمیت خاصی برخوردارند. این مواد جزو آلایندههای نفتیاند که در ساختمان آنها حلقههایی بنزنی به کار رفته است. این ترکیبات مانند آنتراسن، نفتالین و فنانترن از مهمترین آلایندههای سمی و سرطانزا به شمار میروند که در اثر دفع غیراصولی پسماندهای صنایع از جمله نفت و پتروشیمی، رنگ و لاستیک،سازی، داروسازی و پلاستیک باعث آسیب جدی و آلودگی خاک، آب و موجودات زنده و آثار سوء فراوانی میشوند. برای پاکسازی این مواد طرق مختلفی مطرح است که روشهای بیولوژیکی و استفاده از پتانسیل میکروارگانیسمهای بومی خاک به علت ارزان و قابل دسترس بودن بر سایر روشها ترجیح داده میشوند. .میکروارگانیسمهای در خاک از این هیدروکربنها بهمنزلة منبع کربن، انرژی و تولید آب، CO2، بیومس و مواد بیضرر استفاده میکنند. در این مطالعه، از نقاط مختلف تبریز و خاکهای آلودة پالایشگاه تبریز نمونهبرداری و در محیط کشت YGM و استارچ کازئین آگار کشت میکروبی انجام شد و 100 کلنی میکروب خالص و ایزوله به دست آمد. از هیدروکربن آنتراسن غلظت 1000 میلیگرم در لیتر در محیط کشت مولرهینتون براث تهیه و مقدار ثابتی از باکتریهای فوق به صورت جداگانه اضافه شد. سپس به مدت یک هفته در 28 درجة سانتیگراد با شیکر 120 دور در دقیقه تیمار وانکوباسیون و میزان تخریب آنتراسن با اسپکتروفتومتر، ارزیابی و درصد تخریب تعیین شد. 90 باکتری تجزیهکنندة آنتراسن جدا شد که میزان تخریب آنها مابین 6/82-4/3 درصد و تعداد 13 سوش تخریب بیش از 50 درصد داشتند. با بهبود شرایط رشد و تکثیر باکتریهای مؤثر و تجزیه و شناسایی متابولیتهای حاصل از تخریب میتوان در پایلوت نیمهصنعتی و کاربردی اقدام به پاکسازی خاکهای آلوده از PHAs و تولید متابولیتهای مفید مثل انواع اسیدها، الکلها و دیگر مواد بیضرر کرد.