چکیده:
در روان شناسی برای مقابله با تنیدگی (استرس) راهبردهایی مطرح شده است. این راهبردها برای کمک به افراد در برابر تنیدگی های نسبتا خفیف موثرند، اما در وضعیت های بسیار دشوار مقابله های معنوی کارسازترند. این مقابله ها به باورها و فعالیت های دینی اشاره دارند که به افراد کمک می کنند تا تنیدگی هیجانی را مدیریت کنند. ازآنجاکه مقابله هایی که با رویکرد اسلامی مطرح شده اند از جامعیت لازم برخوردار نبودند. ازاین رو، بررسی این مسئله با توجه به آموزه های دین اسلام درخور توجه است. هدف پژوهش، ارائه راهبردهای مقابله با تنش و استرس از دیدگاه اسلام است. در این پژوهش، از روش تحلیل متون دینی استفاده شده است. نتایج راهبردهای زیر را به عنوان مقابله های معنوی از دیدگاه اسلام ارائه می کند: متعالی نگری، تفسیر مجدد خوش بختی، تحلیل موقعیت، واگذاری به قدرت برتر، خودآرام بخشی ارادی، پذیرش وضعیت، نگاه امتحانی به مشکلات، تصور زوال پذیری، تجسم نتیجه نهایی، توجه به ملاقات عزیزان در آخرت، توجه به دادخواهی اخروی، نادیده گرفتن لغزش ها، مقایسه با مشکل بزرگتر، همگانی سازی، امیدواری، دعا، سبک زندگی مناسب و تحمل افزایی.
خلاصه ماشینی:
"3. تحلیل موقعیت تحلیل موقعیت به این معناست که فرد در زمانی که به خاطر یک مشکل یا مسئله دچار فشار روانی شده است، بتواند آن موقعیت را با استفاده از نیروی تفکر مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد، درباره آن بیندیشد، در صورت امکان برای آن راه حل بیابد و در صورت عدم امکان، از آن اجتناب کند یا آن را بپذیرد.
این روش، با «تسلیم» به معنای منفعل شدن که امروزه به عنوان یک راهبرد مقابله ای منفی مطرح است، تفاوت دارد؛ زیرا در مقابله منفی فرد از روی ناچاری، ناتوانی و به صورت منفعل تسلیم یک رویداد می شود و در جهت حل مشکل تلاش نمی کند؛ اما رضا در برابر خداوند، یعنی فرد سرنوشتی را که از سوی خداوند برایش تعیین شده به خاطر ایمان به خدا می پذیرد، نه اینکه در برابر مشکلات زندگی تلاش نکند.
بنابراین، اگر فرد در این دنیا مورد ستم واقع شود (مثلا، یک قاضی هنگام قضاوت حق او را ضایع کند، یا یک دزد اموال او را برباید) و در همین دنیا به حق خود نرسد، یا هر مصیبتی در این دنیا بر او وارد شود، اما این احساس را داشته باشد که این مشکلات روز پاداشی را در پی دارد، احساس آرامش بیشتر نموده و کمتر دچار فشار روانی و تنش می شود."