چکیده:
هدف: تعیین پراستفاده ترین منابع، پراستنادترین نویسنده، شرح های هسته بر دیوان، و قالب های منابع مورد استناد در کتاب های درباره حافظ روش/رویکرد پژوهش: تحلیل استنادی یافته ها: میانگین استناد به منابع، کمی بیش از 11 مدرک است. با تقسیم منابع به سه دسته دیوان، غیردیوان، و مقاله نتایج حاکی از آن است کتاب بحث در آثار و افکار و احوال حافظ پراستنادترین میان تمام منابع و نیز میان کتاب های غیردیوان است. دیوان حافظ براساس نسخه محمد قزوینی و قاسم غنی پراستنادترین کتاب دیوان است و مجموعه مقاله «حافظ شناسی» از سعید نیاز کرمانی پراستنادترین در زمینه مقاله هاست. درمیان نویسندگان بهاءالدین خرمشاهی بالاترین میزان استناد را کسب کرده است و پس از او با فاصله زیادی قاسم غنی و عبدالحسین زرین کوب، پرویز ناتل خانلری، و محمد معین قرار دارند. در پایان جدولی با معرفی عناوین 34 شرح پراستناد ارائه شده است که در صدر آن 5 شرح حافظ نامه (خرمشاهی)، از کوچه رندان (زرین کوب)، حافظ شیرین سخن (محمد معین)، شرح سودی (محمد سودی)، و آئینه جام (زریاب خویی) قرار دارند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش وضعیت مطلوبی را درباره استناد در کتاب های حافظ نشان نمی دهد؛ حدود یک سوم (نزدیک به 20 درصد) از کتاب ها به هیچ منبعی استناد نکرده اند. اگر به این میزان، کتاب هایی را که فهرست منابع منسجم ندارند و منابع از بخش های دیگر کتاب مانند متن، پانویس، و صفحه های آغازین کسب شده است اضافه کنیم این میزان به 40 درصد می رسد. درواقع تنها 60 درصد کتاب های مورد بررسی فهرست منابع دارند. شاید نتایج انجام چنین پژوهشی درباره سایر موضوع ها در زمینه متون فارسی نیز، خیلی متفاوت نباشد. به هرحال لزوم پرداختن به این مسئله، یعنی عدم استفاده از آثار گذشتگان هنگام تدوین یک اثر، بسیار حس می شود.
خلاصه ماشینی:
تحلیل استنادی منابع کتاب ها درباره حافظ چکیده سودابه نوذری عباس حری | نجلا حریری یزدان منصوریانهدف تعیین پر استفاده ترین منابع پراستنادترین نویسنده شرح های هسته بر دیوان و قالبهای منابع مورد استناد در کتابهای درباره حافظ روش / رویکرد پژوهش تحلیل استنادی یافته ها: میانگین استناد به منابع کمی بیش از ۱۱ مدرک است با تقسیم منابع به سه دسته ،دیوان غیردیوان و مقاله نتایج حاکی از آن است کتاب بحث در آثار و افکار و احوال حافظ پراستنادترین میان تمام منابع و نیز میان کتاب های غیر دیوان است.
این ۱۷۸ عنوان در ۶۱۷,۶۵۰ نسخه (شمارگان) منتشر شدهاند انواع این کتابها شامل فالنامه، دیوان و گزیده غزلها ۱۱۸ عنوان (۶۶/۲۹ درصد) و کتابهای مربوط به شرحها، زندگی و اندیشه حافظ، تاریخ بررسیهای تطبیقی و غیره ۶۰ عنوان (۳۳/۷۱ درصد) است (حافظ پژوهی: دفتر چهاردهم، ۱۳۹۰، ص این آمار میزان اهمیت و توجه به دیوان حافظ را در نوشته های نویسندگان ایرانی و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران غیر ایرانی نشان میدهد.
نتایج پایان نامه آژیده (۱۳۷۸) با عنوان تحلیل استنادی مآخذ پایان نامههای کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران (۷۶-۱۳۷۰)»، نشان میدهد در همه پایان نامه ها استناد به کتاب نسبت به سایر منابع بیشتر است و عبدالحسین زرین کوب با ۹۴ بار فراوانی پراستنادترین مؤلف در این پژوهش است.