خلاصه ماشینی:
پس از نظم شاهنامه در سال چهار صد هجری قمری(بنا به عقیده حبیب یغمایی)نسخ مختلف آن به تصویر کشیده شد و در دوارن و حکومتهای مختلف این کتاب مورد توجه بوده و استنساخ و مصور شده است،به همین جهت نیز تنها با بررسی نسخ مختلف شاهنامه میتوان مکاتب مختلف و شیوههای گوناگون تصویرسازی شاهنامه را بررسینموده و در این میان آگاهی در زمینهی تصویرسازی رزمی نیز جایگاه خاصی دارد.
4 فردوسی خود در شاهنامه به بنای سیاوش گرد اشاره میکند که در آن تصاویر متعددی از بزرگان و مجالس نقش شده بود: بر ایوان نگارید چندی نگار ز شاهان و از بزم و از کارزار نگار سرو تاج کاووس شاه نگارید با یاره و گرز و گاه بر تخت او رستم پیلتن همان زال و گودرز و آن انجمن ز دیگر سو افراسیاب و سپاه چو پیران و گرسیوز کینهخواه یکی از قدیمیترین نسخ مصور شاهنامه در اختیار مؤسسه شرقشناسی«کاما»در هندوستان است که به نام،شاهنامه کاما خوانده میشود و بنا به عقیده مهدی غروی و مرحوم استاد مجتبی مینوی مربوط به دوران سلجوقی است.
گاهی چنین به نظر میرسد که دو نقاش بر سر یک مینیاتور باهم کار (به تصویر صفحه مراجعه شود) کردهاند و تصاویر این نسخه جمعا 55 عدد و اغلب آنها نسبتا بزرگ است که تنها یک برگ شناسایی شده از آن در موزه رضا عباسی در ایران نگهداری میشود.
این کتاب که شاهکار هنر مکتب هرات است با همکاری ماهرترین هنرمندان عصر از خطاط و نقاش و مصور و مذهب،مانند: میرزا خلیل،جعفر بایسنغری،مولانا علی مصور،قوام الدین مجلد،خواجه (به تصویر صفحه مراجعه شود) مخزن الاسرار حیدر خوارزمی،اثر رضا عباسی،مکتب اصفهان،1024 هـ.