چکیده:
اعتماد به نفس در پرتو آموزه های قرآنی به معنی تکیه بر اراده، عمل، استعدادها و توانمندی-های خود با توکل بر خدا و استمداد از او و توجه به قابلیت های خدادادی و عزت و کرامت انسانی، و استقلال در برابر دیگران با قطع طمع و امید از آنان است. این مفهوم با رذایلی اخلاقی همچون خودستایی، عجب، کبر و غرور حد و مرز مشخصی دارد. چنان که فضیلت های اخلاقی همچون تواضع و خشوع، از خاستگاه اعتماد به نفسی قوی نشئت می گیرد. در آموزه های قرآنی، معارف گوناگونی وجود دارد که نتیجه آن ها، تقویت عزت نفس و اعتماد به نفس در افراد است. آن چه در این نوشتار به بحث نهاده شده است، تعریف و تحدید اعتماد به نفس از نگاه دینی، تبیین مرزهای دقیق آن با پاره ای از فضایل و رذایل اخلاقی، آموزه های تاییدکننده و عوامل تقویت کننده عزت نفس و اعتماد به نفس در قرآن، تبیین مقصود از نفس در بین مراتب و موارد کاربرد این واژه و نیز پاسخ به پاره ای از شبهات در این عرصه است.
خلاصه ماشینی:
واکاوی چارچوب و شاخصههای اعتماد به نفس در پرتو آموزههای قرآنی جواد ایروانی علی عمادی چکیده اعتماد به نفس در پرتو آموزههای قرآنی به معنای تکیه بر اراده، عمل، استعدادها و توانمندیهای خود با توکل بر خدا و استمداد از او و توجه به قابلیتهای خدادادی و عزت و کرامت انسانی، و استقلال در برابر دیگران با قطع طمع و امید از آنان است.
آنچه در این جستار به بحث نهاده شده است، تعریف و تحدید اعتماد به نفس از نگاه دینی، تبیین مرزهای دقیق آن با پارهای از فضایل و رذایل اخلاقی، آموزههای تأییدکننده و عوامل تقویتکنندۀ عزت نفس و اعتماد به نفس در قرآن، تبیین مقصود از نفس در بین مراتب و موارد کاربرد این واژه و نیز پاسخ به پارهای از شبهات در این باره است.
از مجموع آموزههای دینی در این بحث و نیز پارهای از تحقیقات، چنین به دست میآید که ملامت زیاد و سرزنش مداوم ـ خواه از سوی خود فرد باشد یا دیگرانـ تأثیرات مخربی بر شخصیت و عزت نفس آدمی بر جای مینهد.
تفاوت اعتماد به نفس با تکبر در این است که متکبر، تلاش میکند خود را از دیگران بالاتر نشان دهد، در حالی که انسان با اعتماد به نفس، برای اثبات برتری خود بر دیگری هیچ کوششی نمیکند.
نتیجهگیری اعتماد به نفس سازگار با آموزههای دینی به معنای تکیه بر اراده، عمل، استعدادها و توانمندیهای خود در پرتو توکل بر خدا و استمداد از او و توجه به قابلیتهای خدادادی و عزت و کرامت انسانی، و استقلال در برابر دیگران با قطع طمع و امید از آنان است.