چکیده:
از دهه پایانی قرن بیستم هویت به یکی از موضوعات عمده ی حوزه های مطالعاتی و به طور اخص فرهنگی تبدیل شده است . هویت ، در گذر زمان و از رهگذر روایتگری ساخته و پرداخته می شود. منظور از روایتگری ، مرحله گزارش عملی روایت است . روایت راهی است برای ترکیب کردن واحدهای زبان در ساختارهای بزرگ تر. یکی از شرایط ضروری روایت ، بودن «گوینده » و «شــنونده » یا «خواننده » است . هویت در درون فضایی گفتمانی شــکل می گیرد و ابزار کارآمد برای این فضا «روایت » است . استعداد و توانمندی روایت به پذیرش دگرگونی و تغییر ناشی از آن است که برخلاف واقعه (نظیر عاشورا، قیام پانزده خرداد و...) که در برهه ای از زمان روی می دهد و به اتمام می رسد، روایت همزمان و در زمان پیش می رود و این نسبت روایت را با واقعه در سه حیطه زمانی حال ، گذشته و آینده تعیین می کند. مقاله حاضر به رویکرد روایی برای بررسی این سئوال که نسبت روایتگری عاشورا و قیام پانزده خرداد در این سه حیطه زمانی چگونه است ؟ می پردازد
خلاصه ماشینی:
(قابلیت ها و ظرفیت های فرهنگ عاشورا در نهضت پانزده خرداد) فاطمه خادم شیرازی * سعید پورعلی ** چکیده از دهه پایانی قرن بیستم هویت به یکی از موضوعات عمده ی حوزه های مطالعاتی و به طور اخص فرهنگی تبدیل شده است .
٢ فلاســفه تاریخ نشــان داده اند که روایت فقط جایگزین احساسی برای آمارو ارقام مو ثق نیســت بلکه روشی است برای شناخت گذشته و این اصول بر روش عقلانی ویژه ای متکی اســت .
با توجه به موارد فوق مقاله حاضر در رویکرد به هویت ، رویکرد روایی را برای بررسی این سئوال که نسبت روایتگری دو مؤلفه عاشورا و نهضت پانزده خرداد در سه حیطه زمانی حال ، گذشته و آینده چگونه است ؟ می پردازد.
نیازمندی شــدید هویت به شناخت بین الاذهانی است که ذهن را به ســوی استنباط بر ســاختگی بودن هویت هدایت می کند١٧ این هویت جمعی ، مانند دیگر پدیدارهای اجتماعی ، مقوله ای تاریخی اســت که در ســیر حوادث و مشی وقایع تاریخی پدیدار می شــود، رشــد می کند، دگرگون می شــود و معانی گوناگون و متفاوت پیدا می کند...
٢٤ بنابراین هویت هــا، پدیده هایی فراتاریخی ، عاری از اقتصاد، مذهــب ، ایدئولوژی و تاریخ و جغرافیای خاص خودشــان نیســتند بلکه این سازه های اجتماعی با تکیه بر حافظه جمعی و تمامی منابع معرفتی و با در نظر گرفتن ساختار عینی اجتماعی ، ایجاد و تعریف شده و در طول زمان دوباره تفسیر می شــوند.
نتیجه گیری مقاله حاضر، رابطه هویت و عاشــورا را با این فرضیه بررســی کرده اســت که هویت ، بر ســاخته مؤلفه های روایتی است و اغلب دست روایت در شکل دادن به هویت پنهان می ماند.