چکیده:
رشد روزافزون صنایع در دنیا بهویژه در کشورهای صنعتی و نیاز شدید به انرژی، کشورهای توسعهیافته را بر آن داشته است تا بنا به دلایل متعدد درصدد جانشینی گاز طبیعی با نفت برآیند:پراکندگی گاز طبیعی در جهان،هزینه کم استخراج،قیمت مناسب و رقابتی آن(با توجه به ارزش حرارتی)،آلایندگی کمتر محیط زیست در قیاس با سایر سوختهای فسیلی و دیگر امتیازهایی که گاز دارد،سبب شده است تا در سالهای آتی ارزش واقعی گاز در زمینههای مختلف تامین انرژی نشان داده شود.
ایران با داشتن 27 تریلیون متر مکعب ذخایر قابلاستحصال گاز طبیعی که حدود 3/15 درصد کل ذخایر گاز طبیعی جهان را تشکیل میدهد،پس از روسیه دومین کشور دارنده ذخایر این حامل انرژی است.با اینکه موقعیت جغرافیایی مهمترین منابع گاز کشور و میزان ذخایر آنها،امکانات مناسبی را برای صدور گاز به بازارهای منطقه،به خصوص بازارهای آسیا مانند هند،چین،پاکستان و ترکیه فراهم ساخته،اما سهم ایران در صادرات گاز طبیعی بسیار ناچیز است که وجود یکسری موانع سیاسی را در ذهن خاطرنشان میسازد.ازاینرو ایران باید ضمن برطرفسازی این موانع با انتخاب راهبردهای مناسب و بررسی همهجانبه وضعیت بازار و عملکرد رقبا،وارد صحنه شده و به گونهای عمل کند که هم بتواند سهمی از بازار به دست آورد و هم منافع ملی خود را به حداکثر برساند.سرمایهگذاری کم در تاسیسات پارس جنوبی طی و برداشت کمتر از میدان مشترک گازی ایران و قطر شاید یکی از اصلیترین دلایل عدم ورود ایران به عرصه جهانی گاز باشد که البته از جمله دلایل دیگر میتوان به تحریم ایران در سال 96-1995 و ریسک بالای سیاسی ایران،محدودیتهای برداشت و انتقال و عدم یکپارچگی بین شرکتها،همچنین بازاریابی ضعیف اشاره کرد که مهمترین موانع ورود ایران به بازارهای جهانی گاز محسوب میشوند.
در این مقاله سعی شده است که محدودیتها و موانع پیش رو تا حدودی بررسی شود. امید است با رفع این موانع،زمینه ورود کشور به بازارهای جهانی گاز فراهم شود.
خلاصه ماشینی:
"ظهور تکنولوژیهای جدید در بازار گاز طبیعی از یک سو سبب افزایش امنیت انرژی شده است و از سوی دیگر بیشتر فنآوریها،بهویژه در مورد مایعسازی گاز در اختیار کشورهای معدودی قرار دارد که این امر میتواند امنیت عرضه را دچار اختلال نماید،بههرحال پدیدار شدن تکنولوژیهای جدید در حوزه انرژی امری اجتنابناپذیر است که باید تاثیرات آن تا حد امکان مورد بررسی قرار گیرد.
1طی بررسیهای متعددی که توسط مراکز و موسسات مطالعات بینالمللی انرژی صورت گرفته است،آغاز شکوفایی صنعت گاز بین سالهای 2010 تا 2015 میلادی خواهد بود که با توجه به کاهش ذخایر شناخته شده نفتخام در جهان و اتمام ذخایر گازی برخی از کشورها (از جمله کانادا و آمریکا)و وابسته شدن آنها به سه کشور عمده دارای ذخایر گازی (روسیه،ایران و قطر)تغییر و تحولاتی جدید در عرضه و تقاضای این ماده حیاتی پدید خواهد آمد.
با توجه به چشماندازهای ارائه شده و با توجه به روابط تیره بین ایران و آمریکا، بازارهای بالقوه صادرات گاز ایران درحالحاضر عبارتند از: -کشورهای جنوب شرق آسیا(کره جنوبی و ژاپن) -کشورهای هند،پاکستان و چین -بازار گاز اروپا -کشورهای حوزه خلیج فارس -کشورهای شوروی سابق صادرات گاز ایران درحالحاضر تنها از طریق خطوط لوله و تنها به کشور ترکیه صورت میگیرد که با بهرهبرداری از پروژههای LNG در چندسال آینده ایران نیز به یکی از صادرکنندگان LNG تبدیل خواهد شد.
همانگونه که گفته شد در میان کشورهای عمده دارنده گاز دنیا،ایران تنها کشوری است که درحالحاضر سهم قابل توجهی در بازارهای بینالمللی ندارد و این موضوع سبب شده است تا تحلیلگران بازار انرژی بر این نکته تاکید کنند که ذخایر گازی ایران در دهه آینده ارزش بسیار بالایی خواهد یافت."