چکیده:
سعدی در کاربرد تخلص بسیار جدی است به طوری که حدود نود و هفت درصید از غزلهیای
او تخلص دارد. تخلص معمولا به صورت سوم شخص مفرد و دوم شخص مفرد )منادا( به کار
رفته است. ابیات تخلص معمولا خبری است یا پند و پیام در آن مطیرح شیده اسیت. در ایین
مقاله تخلص در غزل سعدی از نظر شخص دستوری یعنی سوم شخص مفیرد و دوم شیخص
مفرد )منادا( و خطاب و فراوانی نسبی خبر و پیام و حالتهای دیگیر در بییت تخلیص بررسیی
شده، موضوع و جایگاه تخلص در ابیات غزل سعدی نشان داده شده است؛ در پایان نیز کمیت
آماری موضوعات یاد شده طبق جدولهای فراوانی نسیبی و درصی د تقریبیی و نمیودار درصید
دایره ای داده های آماری عرضه شده است.
خلاصه ماشینی:
در ایـن مقاله تخلص در غزل سعدی از نظر شخص دستوری یعنی سوم شخص مفـرد و دوم شـخص مفرد (منادا) و خطاب و فراوانی نسبی خبر و پیام و حالتهای دیگـر در بیـت تخلـص بررسـی شده ، موضوع و جایگاه تخلص در ابیات غزل سعدی نشان داده شده است ؛ در پایان نیز کمیت آماری موضوعات یاد شده طبق جدولهای فراوانی نسـبی و درصـد تقریبـی و نمـودار درصـد دایره ای داده های آماری عرضه شده است .
تخلص «سعدی» از نظر مفهومی کلمه ای است که بار معنایی مثبتی دارد و شاعر آن را به عنوان تخلص به کار میبرد و چنان به آن دلبسته اسـت کـه معمـولا غزلیـاتش را بدون آن (سعدی) تمام نمیکند و نتیجه سخن و شعر خود را در بیت تخلص مـیآورد که معمولا بیت پایانی غزل است .
در غزل سعدی حدود چهل و یک درصد از تخلصها به صورت دوم شخص مفـرد (منادا) به کار رفته است که معمولا جنبه خبری و پند و پیام دارد، در ابیاتی که جنبه پند و پیام دارد؛ شاعر معمولا با اقتدار سخن میگوید؛ در واقع شاعر به نتایجی رسیده است که میتواند به طور جزمی به پند و نصیحت پردازد؛ اما چون خود را مورد خطاب قـرار میدهد این قطعیت و جزمیت آزاردهنـده نیسـت .
کمیت آماری عنوان تخلص در غزلیات سعدی و کاربرد آن به صورت سوم شخص مفرد و دوم شخص مفـرد (منـادا) طبق جدول فراوانی نسبی و درصد تقریبی شماره (٤) محاسبه و نشان داده و در پایان این کمیت آماری به صورت نمودار دایره ای شماره (٤) عرضه شده است .