چکیده:
تولید نفت و گاز فرآیندی است که براساس آن در نتیجه تولید رفته رفته از میزان منابع قابل استحصال کاسته می گردد و این ویژگی منحصر به فرد منابع پایان پذیر و غیرقابل تجدید است که لازمست در مطالعات کمی این بخش مورد توجه قرار گیرد. از سوی دیگر به کارگیری فناوری های جدی و کاراتر در بخش سبب کند شدن فرآیند طبیعی افت تولید و یا حتی افزایش آن در دروه های کوتاه و میان مدت خواهد شد. مطالعات مختلفی در کشورهای پیشرفته برای تعیین میزان تاثیر عامل تکنولوژی و استخراج بر تولید نفت انجام شده است اما بررسی ها نشان می دهد که تاکنون مطالعات جامی در این زمینه در ایران انجام نگرفته است. در این گزارش ضمن مروری بر مطالعات انجام شده در این زمینه و تصریح شکل تبعی مناسب تابع تولید نفت در کشور و عوامل موثر در تولید آن، با استفاده از یک رابطه بهینه یابی تابع هزینه تولید استخراج گردیده و با تخمین این تابع برای دوره 1382- 1347 با استفاده از روش iv سهم هر یک از عوامل تکنولوژی تجمعی و استخراج هزینه تولید نفت در ایران تخمین زده شده است. نتایج نشان می دهد که برای سال های 1360 به این سو نوسانات تکنولوژیکی تاثیر معناداری در کاهش هزینه تولید نفت و گاز کشور نداشته است. بدین ترتیب با فرض ثابت بودن تکنولوژی تولید و استخراج نفت در کشور از سال 1360 مدل با استفاده از این رویکرد تخمین و انثر تکنولوژی بر فرایند تولید نفت به دست آمد. نتایج این مطالعه همچنین نرخ متوسط استخراج بر هزینه تولید طی دوره را برآورد می کند. برآورد میزان تفاوت هزینه تولید نفت در شرایط استفاده از تکنولوژی و عدم استفاده از آن بیانگر آنست که در صورت استفاده از تکنولوژی روز دنیا هزینه متوسط تولید تا میزان بسیار زیادی کاهش یابد. تفاوت میان عدم استفاده از تکنولوژی و زمانی که تکنولوژی روز دنیا استفاده می گردید میزان بهره وری است که این بخش امکان آن را از دست داده است.