چکیده:
شیوه جامعه پذیری یادگیرندگان، اعم از دختر و پسر، در نظام آموزشی کشور بسیار مهم می باشند .زیرا آنان پدران و مادران آینده هستند که نقش مهم و زیربنایی دراداره امور جامعه دارند. بنابراین باید افراد جامعه طوری آموزش ببینند که برای باهم زیستن در جامعه آماده شوند. در این میان، نقش زنان در آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان پر اهمیت تر است . اولین نقش زنان، نقش تربیتی آنان است . تقریبا در تمام جوامع و به خصوص در جامعه ایرانی که هنوز نشانه هایی از تربیت سنتی در خانواده ها حاکم است . تربیت پایه ای کودکان تا سن هفت سالگی بر عهده مادران است . به اعتقاد بیشتر روانشناسان، جهان بینی کودکان در این سنین شکل می گیرد. دومین نقش زن، تاثیر وی در ارتباط با اقتصاد جامعه است . این تاثیر می تواند به ظاهر در محدوده آشپزخانه انجام شود؛ ولی می توان گفت این محدوده کوچک ، نقش مهمی در اقتصاد خانواده و در نتیجه اقتصاد جامعه دارد. زنان با درایت ، می توانند این نقش مهم را به خوبی در زمینه اقتصادی ایفا کنند. سومین و مهم ترین نقش آنان، که به ندرت مورد توجه قرار گرفته ، نقش عاطفی آنان است ، زن به عنوان عاملی مهم در تحکیم خانواده و واسطه ارتباط عاطفی بین اعضای خانواده می باشد. برقراری یک رابطه عاطفی خوب در خانواده می تواند به ایجاد روابط انسانی در کل جامعه کمک کند. آموزش و پرورش از جهتی بر حفظ و نگهداری میراث فرهنگی تکیه دارد و از جهت دیگر برای دگرگونی و تحول آن در جهت کمال می کوشد. در این میان وظیفه فرد در جامعه ، قبول فرهنگ جامعه ، و وفاداری به آن، و از سوی دیگر، تلاش در جهت اصلاح و سازگاری هر چه بیشتر آن با شرایط و مقتضیات محیط اجتماعی است . نظام آموزشی و پرورشی جامعه با برنامه های آموزشی خود به تحکیم مبانی اخلاقی، ارزش ها، مفاهیم و مضامین مذهبی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی افراد جامعه یاری می رساند. آموزش و پرورش جهت انتقال اطلاعات و ایجاد تغییرات در دانش آموزان، از آموزش های مستقیم و غیرمستقیم سود می جویند. کودکان، نوجوانان و جوانان نه فقط با جامعه و افراد جامعه و نقشی که بر عهده دارند آشنا می شوند بلکه مهم تر از آن، به نتایج عملکرد خودشان، به عنوان انسانی مسئول ، تصمیم گیرنده و خلاق، نیز آشنا می شوند. یکی از عوامل موثر بر شکل گیری رویکرد دانش آموزان نسبت به نقشی که با توجه به جنسیت می توانند بر عهده گیرند، کتاب های درسی و تاکید در دوران تحصیلی نسبت به نقشهاست . کتاب های درسی نه فقط آموزش کلاسیک را انجام می دهند بلکه تاثیر مهمی در برداشت کودک از جامعه برجای می گذارند. از طریق کتاب ها، کودک دایره واژگان خود را گسترش می دهد، با پدیده های جدید در زندگی آشنا می شود، روابط اجتماعی را فرا می گیرد، با افراد جامعه و نقش و اهمیت آنها در جامعه و به طور کلی با زندگی آشنا می گردد. تقریبا نیمی از یادگیرندگان مدارس کشور، دختران هستند. امکانات آموزش و پرورش باید به صورت یکسان در اختیار دختران و پسران قرار گیرد تا آنان امکان بروز استعدادها، قابلیت ها و مهارت های خود را در مدرسه داشته باشند. با دقت در آن چه ذکر گردید، اهمیت توجه به برنامه های درسی در تدوین محتوای کتب درسی مناسب ، که محور بنیادین آموزش بوده، محرز می گردد. با پیشرفت روزافزون رشته برنامه ریزی درسی که با توسل به یافته های جامعه شناسی، روان ١
خلاصه ماشینی:
با توجه به نقشی که زنان جامعه ایران در این دو نهاد ایفا می کنند و مسئولیت هایی که تحت عنوان مادر و معلم بر عهده گرفته اند، می توان پی برد که توجه به منزلت زن تا چه حد در جامعه و مسائل اجتماعی پر اهمیت می باشد؛ ولی به نظر می رسد که اهمیت این قشر از افراد جامعه کمتر مورد توجه بوده است .
به نظر میرسد که تفکیک اولین نقش هایی که جوامع ابتدایی بشری تحت آن تقسیم بندی شده اند بر اساس تفاوت های بیولوژیکی آنان بوده است ؛ انسان ها به دو دسته بزرگ زنان و مردان تقسیم میشوند.
در فصلنامه علوم اجتماعی پاییز و زمستان ٧٠ ، مقاله ای از شهلا اعزازی چاپ شده، تحت عنوان «تضاد میان آموزش و پرورش و جامعه » که در آن ضمن بررسی کتاب فارسی اول، به تضادی که در متن و تصاویر کتاب و آنچه در جامعه مورد مشاهده کودکان قرار می گیرد اشاره دارد: " در مجموع، تصویر پسران ١٠٨ بار و تصویر دختران ٥٣ بار ارائه شده است " .
- دختران و پسران ما باید باور کنند که هر یک از آنان جدای از جنسیت متفاوت، میتوانند به خوبی از عهده وظایف و نقش های اجتماعی مورد علاقه خود برآیند و به عنوان یک انسان، خود را در قبال جامعه مسئول بدانند و عضو مفیدی برای جامعه باشد؛ ولی متاسفأنه در کتابهای فارسی هیچ یک از مقاطع تحصیلی چنان چه در فصل قبل نیز با جداول و توضیحات نوشته شده، به این مهم توجهی نشده است .