چکیده:
مطالعات زیادی به بررسی متغیرهای محیط زیستی اعم از باورها، ارزش ها، نگرش، دانش و رفتارهای محیط زیستی در بین ایرانیان پرداخته اند که دامنه تحت پوشش آن ها از چند استان فراتر نرفته است. این تحقیق در سطح ملی به بررسی وضعیت ارزش های محیط زیستی ایرانیان در سطح خرد و کلان می پردازد و با هدف قراردادن تبیین محیط گرایی ایرانیان از سطح توصیف فراتر می رود. روش تحقیق در این مقاله تحلیل ثانویه است که با استفاده از اطلاعات موجود در پیمایش جهانی ارزش ها (WVS) (موج پنجم) در سطح خرد از نمونه 2667 نفر ایرانی و در سطح کلان از نمونه 257597 جهانی بهره برده است. نتایج تحقیق بازگوی آن است که میانگین نگرانی در مورد کیفیت محیط زیست جهانی 61/3، میانگین نگرانی در مورد کیفیت محیط زیست ایران 58/3، مشارکت زیست محیطی 43/2 و اولویت محیط زیست در برابر رشد اقتصادی 48/0 است که در مقایسه با دیگر کشورهای جهان جایگاه خوبی است. همچنین، ارزش های معنوی و مادی شوارتز و اعتقاد به خدا قوی ترین تبیین کننده محیط گرایی ایرانیان است. همچنین، یافته ها نشان دهنده آن است که الگوی اجتماعی غالب نسبت به محیط زیست در بین ایرانیان مبتنی بر باورهای حامی محیط زیست است. این امر هم برای سیاستگذاران داخلی نشانه مطلوبی برای اجرای سیاست های حامی محیط زیست است که قطعا هم گامی و مشارکت مردمی را در پی دارد؛ و هم ایران را هم پیمانی بالقوه پیش روی سازمان های بین المللی حفظ منابع طبیعی و محیط زیست قرارمی دهد.
Many pieces of research have investigated the environmental variable including environmental beliefs، values، attitudes، knowledge، and behaviors among Iranian people، but their coverage has not gone beyond a few provinces. This research investigates the status of Iranian's environmental values (in micro and macro level) in national level and gone beyond description by targeting explanation of Iranian's environmentalism. in this article، the research Method is secondary analysis that uses available data in World Values Survey (WVS) (in micro level from Iranian size sample of 2667 persons and macro level from worldwide size sample of 257597 persons). The results show that among Iranians، mean of concern for quality of world environment is 3.61، mean of concern for Iran environment is 3.58، mean of environmental willingness is 2.43، and priority environment protection against economic growth is 0.47 that is good status in comparison with other world countries. Also، Schwartz's spiritual values، belief God are strangest explanations for Iranian environmentalism. Dominant social pattern toward environmental، among Iranians، is based on beliefs that support environment and this issue is both a favorable sign for performing supportive environmental policies that certainly accompany public willingness، and places Iran as a potential support for protecting environmental and natural sources International organizations.
خلاصه ماشینی:
البته ، تاکنون مطالعات زيادي به بررسي متغيرهاي محيط زيستي اعم از باورها، ارزش ها، نگرش ، دانش و رفتارهاي محيط زيستي در بين ايرانيان پرداخته اند (ملکي و کريم زاده ، ٢٠١١؛ کلانتري و همکاران ، ٢٠٠٧؛ ملکي و کريمي، ١٣٩٠؛ عبداللهي،١٣٩٠؛ صالحي و کريم زاده ، ١٣٩٠؛ صالحي و امام قلي، ١٣٩١؛ صالحي، ١٣٨٩؛ کريمي، ١٣٨٩؛ اسماعيلي، ١٣٨٧؛ عبداللهي، ١٣٨٣) که همگي با نمونه هاي محدود يا شهروندان يک شهر، شهرستان ، استان و حداکثر چند استان صورت گرفته اند و تاکنون تحقيقي در سطح ملي به بررسي وضعيت متغيرهاي محيط زيستي مذکور، مشابه يا مرتبط در ايران نپرداخته است .
اين تحقيق بررسي ميکند آيا نظريۀ برانگيختگي هنجار شوارتز پيرامون گرايش هاي نوع دوستانه به رفتار طرفدار محيط زيست ، محيط گرايي ايرانيان را تبيين ميکند؟ کساني که در طبقه بندي اينگلهارت از ارزش هاي فرامادي برخوردارند تا چه اندازه محافظ محيط زيست اند؟ دينداري و متغيرهاي زمينه اي تا چه اندازه تبيين گرند؟ در سطح کلان ، ايرانيان نسسبت به ديگر کشورهاي جهان در چه جايگاهي قراردارند؟ آيا نظريۀ «ارزش هاي ذهني- مسائل عيني» جايگاه ايرانيان را در جهان تبيين ميکند؟ چارچوب نظري تاکنون نظريه پردازان مختلف از زواياي گوناگون تلاش کرده اند عوامل تأثيرگذار بر محيط گرايي را در بين افراد تبيين کنند.
با اذعان به اين مسئله که ايران از جوامع مورد نظر اينگلهارت که معتقدند ارزش هاي فرامادي در آنها شکل گرفته است فاصلۀ زيادي دارد با سنجش اين نظريه در ايران البته در سطح فردي هم ميتوان وضعيت مناقشات مذکور را بررسي کرد (رابطۀ بين رفاه فردي و محيط گرايي).