چکیده:
اصلاح یارانههای انرژی در سالهای اخیر موجب شده است که در نتیجة واکنش خانوارها و بنگاهها رشد اقتصادی کشور تحت تأثیر قرار بگیرد. هرچند در کوتاهمدت مصرف انرژی و رشد اقتصادی کاهش مییابد، انتظار میرود در میانمدت و بلندمدت، بر اثر تعدیل رفتار کارگزاران اقتصادی، رشد اقتصادی افزایش یابد. متناسب با این تغییرات، مصرف انرژی نیز تجربة متفاوتی نسبت به گذشته خواهد داشت. در این مطالعه تلاش شده است تعدیل رفتار کارگزاران اقتصادی در نتیجة اصلاح یارانههای انرژی در یک افق بلندمدت در چارچوب مدل تعادل عمومی قابل محاسبة پویا مدلسازی شود و در چارچوب یک الگوی پویا مسیر زمانی مصرف انرژی در هر دو بخشـ مصرف نهایی و مصرف واسطهـ با ارائة سناریوهای مختلف شناسایی گردد. برای حل مدل و اجرای سناریوهای مختلف از دادههای جدول داده- ستادة 1383 و نرمافزار GAMS استفاده شد. نتایج حاصل از سناریوهای مختلف نشان میدهد که در همة سناریوها مصرف نفت و فرآوردههای نفتی واکنش شدیدی در مقایسه با سایر انواع انرژی، در نتیجة اصلاح قیمتهای انرژی در هر دو بخش، خواهند داشت. همچنین، نتایج مطالعه نشان میدهد رشد مصرف انرژی در همة سناریوها، در مقایسه با رشد تولید، کندتر خواهد شد و اقتصاد در دورة میانمدت و بلندمدت به مسیر رشد خود بازخواهد گشت. از این رو، حمایت از تسریع تعدیل در رفتار کارگزاران اقتصادی میتواند از آثار منفی اصلاح قیمتهای انرژی در رشد اقتصادی کشور بکاهد.
The reform of energy subsidies has affected economic growth، as a result of household and firms’ behavior. However، despite the energy consumption and economic growth decrease in the short run، it is expected that economic growth will increase as a result of an adjustment in economic agents’ behavior over the mid- and long-terms. As is appropriate with these changes، energy consumption will change differently. In this paper، we modeled the adjustment in economic agents’ behavior through a dynamic CGE approach. In this model، we identified phases of energy consumption at both the final and intermediate consumption stages in different scenarios. The results showed that، in all the chosen scenarios the consumption of oil and energy products have a strong response to the reform of energy prices in comparison with other types of energy. In addition، the growth of energy consumption in all the scenarios would increase slowly in comparison to economic growth. Also، the Iranian economy would return to its normal phase over the middle-to long-run. Therefore، preparing the conditions for a speedy adjustment in agents’ behavior can decrease the negative effects of energy price reform on economic growth.
خلاصه ماشینی:
"در این مطالعه تلاش شده است تعدیل رفتار کـارگزاران اقتصـادی در نتیجۀ اصلاح یارانه های انرژی در یک افق بلندمـدت در چـارچوب مـدل تعـادل عمـومی قابـل محاسبۀ پویا مدل سازی شود و در چارچوب یک الگوی پویا مسیر زمانی مصـرف انـرژی در هـر دو بخش ـ مصرف نهایی و مصرف واسطه ـ با ارائۀ سناریوهای مختلف شناسایی گردد.
کالاهایی که به عنوان نهادة واسطه مصرف میشوند بـا دو علامت ـ شامل j برای بخش مبدأ و k برای بخش استفاده کننـده ، بـه صـورت زیـر در مدل نشان داده میشوند: (رجوع شود به تصویر صفحه) مهم ترین مشخصۀ مدل آن است کـه تولیـد هـر بخـش دربرگیرنـدة دو نـوع کـالای سرمایه ای به لحاظ بعد زمـانی اسـت : یـک ، کـالای سـرمایۀ دورة جـاری، کـه از طریـق سرمایه گذاری در دورة قبلی به دست مـیآیـد؛ دو، کـالای سـرمایه ای دورة قبلـی، کـه از ترکیب همۀ کالاهای سرمایه ای خریداریشده در دوره هـای قبلـی حاصـل مـیشـود.
بررسی میزان رشد روند حامل های انرژی در بخش تولید نشان مـیدهـد کـه ، بـه دلیل کاهش اندک در متوسط رشد روند مصرف گاز، این نـوع انـرژی جـایگزین مصـرف نفت و فرآورده های نفتی در بخش تولید می شود (جدول ٢).
همچنین ، نتـایج ایـن مطالعه نشان میدهد که تعدیل رفتار بنگاه ها و خانوارها در افق زمانی بلندمدت موجـب میشود که مصرف انرژی در نتیجۀ تعدیل قیمت های آن از سوی کارگزاران اقتصادی در مقایسه با گذشته رشد کندی را تجربه نماید."