چکیده:
قابل بررسی است که آیا حق حفظ هویت کودک که در کنوانسیون حقوق کودک، شناسایی شده، مختص کـودکی اسـت کـه بـه طور غیرقانونی از والدین طبیعی جدا شده یا کودکی مانند فرزندخوانده و کودک متولد از باروری مصنوعی را نیز در بر مـی گیـرد؟ از یکسو، تجربه طولانی فرزندخواندگان در محرومیت از آگاهی یه اصلیت که موجب نوعی آسیب روانی است و از سـوی دیگـر، نقشی که شجره نامه در روند درمان بسیاری از بیماریها دارد، موجب شد که چنین کودکانی نیز از حیث برخـورداری از ایـن حـق مورد حمایت قرار گیرند. از این رو در کشورهای غربی ، روند افشا، جایگزین روند محرمانگی شده اسـت . بـا توجـه بـه آمـرهبـودن مقررات نسب در حقوق اسلام، در حقوق ایران نیز لازم است رویکرد افشا جایگزین محرمانه بودن هویت زوجین اهداکننـده شـود تا کودک متولد از باروری حق داشته باشد که از اصلیت خود مطلع شود؛ زیرا حقوق کودک قابل انتقال نیست .
It is a question whether the right to preserve the child’s identity as recognized by the Convention on the Rights of the Child protects only the child who is separated illegality from the birth parents or is also available to the adopted child and the child born of artificial insemination. On one hand، the long experience of deprivation of the adopted child from his origin which causes psychological damages to him، and on the other، the role that heredity plays in many disease treatments has led them to grant protection to such child. Hence، in Western countries the process of anonymity has been replaced by the policy of disclosure.
In the Iranian law، regarding to the mandatory character of lineage provisions in the Islamic law، it is necessary that anonymity approach should be replaced by the disclosure policy of donor’s identity so the right of artificial insemination child to be aware of his or her origin would be protected because the child’s right is not transferable.
خلاصه ماشینی:
تحلیل حق حفظ هویت خانوادگی کودک متولد از باروری مصنوعی در نظام حقوق اسلامی و اسناد بین المللی حقوق بشر *1 علیرضا باریکلو دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق پردیس فارابی دانشگاه تهران (تاریخ دریافت :١٣٩٠/١١/١٧ ؛ تاریخ تصویب :١٣٩١/٦/٢٢) چکیده قابل بررسی است که آیا حق حفظ هویت کودک که در کنوانسیون حقوق کودک، شناسایی شده، مختص کـودکی اسـت کـه بـه طور غیرقانونی از والدین طبیعی جدا شده یا کودکی مانند فرزندخوانده و کودک متولد از باروری مصنوعی را نیز در بر مـی گیـرد؟ از یکسو، تجربه طولانی فرزندخواندگان در محرومیت از آگاهی یه اصلیت که موجب نوعی آسیب روانی است و از سـوی دیگـر، نقشی که شجره نامه در روند درمان بسیاری از بیماریها دارد، موجب شد که چنین کودکانی نیز از حیث برخـورداری از ایـن حـق مورد حمایت قرار گیرند.
در حقوق موضوعه ایران پس از بحث های فراوان درباره مشروع یا نامشروع بودن بـاروری مصنوعی ، قانون باروری زوجین نابارور، به طور مجمل و مختصـر تصـویب شـد و حـق حفـظ هویت خانوادگی کودک متولد از این روند مـورد توجـه قـرار نگرفـت ؛ در حـالی کـه یکـی از معضلات اجتماعی معاصر، وجود کودکان بی سرپرست است که بیشـتر آنـان از خـانواده طبیعـی خود جدا و به نحوی هویت خانوادگی آنان مجهول شده و بارها مسئولین سازمان بهزیسـتی کـه متصدی امور آنان هستند، در مطبوعات و رسانه های عمومی این معضل را مطرح کرده و نسـبت به پیامدهای نامناسب آن هشدار داده و راه حـل مشـکل را در شناسـایی نهـاد فرزندخوانـدگی و اصلاح قانون سرپرستی اعلام کردهاند.