چکیده:
مقاله حاضر به موضوع برساخت اجتماعی ناتوانی در جامعه میپردازد. مسـئله اساسـی ایـن اسـت کـه ناتوانی چگونه و با چه سازوکاری در جامعه تولید و بازتولید می شود. این مقالـه مطـرح مـیسـازد کـه مهم ترین عوامل اجتماعی برساخت ناتوانی، تبعیضی است که در نهادها و ساختارهای اجتماعی جامعـه به شکل پیچیده ، موثر و محیلی عمل می کند و بدین سان معلولان و جامعه را به مسائل جدی اجتمـاعی مبتلا می سازد. این مقاله با استفاده از نتایج پژوهشی در شهر تهران ،چگونگی تولید و بازتولید تبعیض و به تبع آن ناتوانی دانش آموزان دچار آسیب بینایی در نهاد آموزش و پرورش را بررسی میکند و نتیجـه میگیرد: دانش آموزان کم بینا در معرض تبعـیض نهـادی کـه بـا مکانیسـم هـای محرومیـت و نـابرابری فرصت ها عمل میکند، به لحاظ آموزشی و پرورشی، به توفیقات مورد انتظار دست نمییابند و نـاتوانی را تجربه می کنند. درواقع معلولیت طی یک فرایند اجتماعی یعنی تبعیض نهادی/ساختاری، بـه نـاتوانی مبدل میشود و بدین سان ناتوانی در جامعه برساخت می شود.
خلاصه ماشینی:
این مقاله با استفاده از نتایج پژوهشی در شهر تهران ،چگونگی تولید و بازتولید تبعیض و به تبع آن ناتوانی دانش آموزان دچار آسیب بینایی در نهاد آموزش و پرورش را بررسی میکند و نتیجـه میگیرد: دانش آموزان کم بینا در معرض تبعـیض نهـادی کـه بـا مکانیسـم هـای محرومیـت و نـابرابری فرصت ها عمل میکند، به لحاظ آموزشی و پرورشی، به توفیقات مورد انتظار دست نمییابند و نـاتوانی را تجربه می کنند.
از آنجا کـه ، طبـق تعریـف جامعه شناختی، مسئلۀ اجتماعی «وضعیت اظهارشده ای است که با ارزش هـای شـمار مهمـی از 3 مردم مغایرت دارد و معتقدند باید برای تغییر آن وضعیت اقدام کـرد» (روبینگـتن و واینبـرگ ، ٢٠٠٢)، پس میتوان گفت : تبعیض به عنوان یـک مسـئلۀ اجتمـاعی وضـعیتی ناخوشـایند علیـه معلولان است (شمار زیادی از مردم جامعه به طور مستقیم یا غیرمستقیم و به صـورت بـالقوه یـا بالفعل ، درگیر معلولیت هستند) که از سوی جامعه در قالب اعمال محدودیت یا محرومیـت در تخصیص منابع مادی و معنوی جامعه انجام میشود؛ چنان که اکثر افـراد مبـتلا بـه آن معتقدنـد برای اصلاح این وضعیت باید اقدام کرد.
" P: 586-599 in Handbook of Social Problems, edited by Ritzer, George, Sage Publications 2.
" 25_44 in "Ending Disability Discrimination Strategies for Social Works" edited by May Raske, Pat Torelli Publication services.
(2002) , "The Study Of Social Problems: seven perspectives" Oxford university press, USA.